ສປປ ລາວ ເປັນປະເທດທີ່ອຸດົມສົມບູນ ແລະ ມີຄວາມຫຼາກຫຼາຍທາງດ້ານວັດທະນະທໍາ ເຊິ່ງປະກອບມີ 4 ກຸ່ມຊົນເຜົ່າຫຼັກ ແລະ ນຳໃຊ້ຫລາຍກວ່າ 50 ພາສາ. ພາສາແມ່ຂອງຄົນລາວເກືອບ 40% ແມ່ນພາສາອື່ນທີ່ບໍ່ແມ່ນພາສາລາວ. ນັກຮຽນສ່ວນຫຼາຍທີ່ຢູ່ເຂດຫ່າງໄກ ແລະ ດ້ອຍໂອກາດ ສ່ວນຫລາຍຈະເລີ່ມເຂົ້າຮຽນປີທຳອິດ ໂດຍຍັງບໍ່ທັນຮູ້ພາສາລາວ ເຊິ່ງເປັນພາສາທີ່ສອນຢູ່ໃນໂຮງຮຽນ. ຖ້ານັກຮຽນມີລະດັບຄວາມເຂົ້າໃຈພາສາລາວທີ່ໃຊ້ໃນການສອນບໍ່ທັນເກັ່ງ, ມັນເປັນສິ່ງທ້າທາຍທີ່ສຸດສໍາລັບພວກເຂົາທີ່ຈະເຂົ້າໃຈຄຳອະທິບາຍຂອງຄູ, ເຂົ້າຮ່ວມກິດຈະກໍາ ແລະ ບັນລຸຜົນການຮຽນຮູ້ຕາມທີ່ຄາດໄວ້.
ໃນວັນທີ 20-21 ເມສາທີ່ຜ່ານມານີ້, ທ່ານ ປອ ອ່ອນແກ້ວ ນວນນະວົງ, ຜູ້ອໍານວຍການສະຖາບັນຄົ້ນຄວ້າວິທະຍາສາດການສຶກສາ (ສວສ) ໄດ້ໃຫ້ກຽດເປັນປະທານເປີດກອງປະຊຸມຮັບຮອງ ສື່ການຮຽນການສອນຂອງໂຄງການຝຶກເວົ້າພາສາລາວ, ກອງປະຊຸມດັ່ງກ່າວໄດ້ດໍາເນີນເປັນເວລາ 2 ວັນ ເຊິ່ງມີຜູ້ເຂົ້າຮ່ວມຈາກຫຼາຍພາກສ່ວນ ເຊັ່ນ: ທ່ານ ຮສ. ປອ ບຸນເລີດ ແສງສຸລິນ, ຄະນະອັກສອນສາດ. ມຊ, ທ່ານ ຮສ ແສງຟ້າ ໂຫລານຸພາບ, ພະນັກງານອາວຸໂສບໍານານ, ທ່ານ ຄໍາໃບ ຄໍາສີ, ພະນັກງານອາວຸໂສບໍານານ, ຜູ້ຕາງໜ້າຈາກກົມສ້າງຄູ, ຜູ້ຕາງໜ້າຈາກກົມສາມັນ, ຄູສອນ ສວ ວຽງຈັນ, ຫົວໜ້າຂະແໜງ ແລະ ວິຊາການຈາກ ສວສ. ໃນກອງປະຊຸມ ທ່ານ ນາງ ພອນສິຣິ ອຸໄທວັນ, ຫົວໜ້າຂະແໜງຄົ້ນຄວ້າການສອນພາສາລາວສໍາລັບຊົນເຜົ່າ ໄດ້ນໍາສະເໜີສື່ການຮຽນການສອນໃນໂຄງການຝຶກເວົ້າພາສາລາວສະບັບປັບປຸງໃໝ່. ຈາກນັ້ນ, ຜູ້ຊ່ຽວຊານດ້ານວິຊາພາສາລາວ ເຊິ່ງແມ່ນຄະນະກໍາມະການກວດຜ່ານໄດ້ປະກອບຄໍາຄິດເຫັນ ເພື່ອປັບປຸງຂັ້ນສຸດທ້າຍໃຫ້ກາຍເປັນສະບັບທີ່ສົມບູນ.
ໃນປີ 2019, ກະຊວງສຶກສາທິການ ແລະ ກິລາ ແລະ ລັດຖະບານອົດສະຕຣາລີ ໂດຍຜ່ານແຜນງານປັບປຸງຄຸນນະພາບ ແລະ ຂະຫຍາຍໂອກາດເຂົ້າຮຽນການສຶກສາຂັ້ນພື້ນຖານໃນ ສປປ ລາວ (ແຜນງານບີຄວາ) ໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນໂຄງການຝຶກເວົ້າພາສາລາວ ໄລຍະທົດລອງ ເພື່ອທົດສອບວິທີການໃໝ່ເພື່ອໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອນັກຮຽນທີ່ເວົ້າພາສາລາວບໍ່ເກັ່ງ. ສື່ການຮຽນການສອນດັ່ງກ່າວໄດ້ຖືກທົດລອງຢູ່ໃນ 7 ເມືອງໃນ 4 ແຂວງເປົ້າໝາຍໃນໄລຍະທີ 1 ຂອງແຜນງານບີຄວາ.
ໄລຍະທົດລອງຂອງໂຄງການໄດ້ສິ້ນສຸດລົງໃນເດືອນມິຖຸນາ 2021 ແລະ ໄດ້ຮັບການປະເມີນຜົນຜ່ານການທົດສອບລະດັບພື້ນຖານ ແລະ ການທົດສອບພາຍຫຼັງການທົດລອງສຳເລັດໃນໂຮງຮຽນເປົ້າໝາຍ ແລະ ໂຮງຮຽນສົມທຽບທົງໝົດ. ນອກຈາກນີ້, ກໍຍັງມີການສຳຫຼວດຄູ, ຜູ້ອຳນວຍການທີ່ເຂົ້າຮ່ວມນຳອີກ ແລະ ທົບທວນຄືນບັນດາສື່ການຮຽນການສອນ. ຜົນການປະເມີນສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ການທົດລອງໂຄງການຝຶກເວົ້າພາສາລາວແມ່ນມີປະສິດທິພາບສູງເປັນພິເສດຢູ່ແຂວງຜົ້ງສາລີ. ກໍລະນີສຶກສາ ດ້ວຍການສໍາພາດ ແລະ ການສົນທະນາເປັນກຸ່ມກັບຜູ້ອໍານວຍການ, ຄູສອນ ແລະ ພໍ່ແມ່ຜູ້ປົກຄອງ ໄດ້ຈັດຂຶ້ນທີ່ແຂວງຜົ້ງສາລີໃນເດືອນກຸມພາ 2022 ເພື່ອເຂົ້າໃຈເຫດຜົນ ແລະ ທີ່ມາຂອງຜົນສໍາເລັດທີ່ດີຂຶ້ນນີ້.
ນອກຈາກນັ້ນ, ຍັງໄດ້ຈັດກອງປະຊຸມປຶກສາຫາລືລະຫວ່າງຄູທີ່ແຂວງສາລະວັນ ໃນເດືອນ ເມສາ 2022 ເພື່ອເກັບກຳຂໍ້ຄິດເຫັນດ້ານຄຸນນະພາບຕໍ່ສື່ການຮຽນ-ການສອນ ແລະ ສະເໜີບົດສະຫຼຸບຕີລາຄາຄືນ. ນັກຂຽນຫຼັກສູດການສອນພາສາລາວສຳລັບນັກຮຽນຊົນເຜົ່າ ນຳໂດຍ ທ່ານ ນາງ ພອນສິຣິ ແລະ ດ້ວຍການສະໜັບສະໜູນດ້ານວິຊາການຈາກແຜນງານບີຄວາ ໄດ້ວິເຄາະຜົນເພື່ອປັບປຸງສື່ການຮຽນການສອນທີ່ໄດ້ນຳສະເໜີໃນກອງປະຊຸມເພື່ອອະນຸມັດໃນມື້ນີ້.
ທ່ານ ນາງ ພອນສິຣິ ໄດ້ກ່າວວ່າ: ຈາກການທົດລອງ, ພວກເຮົາເຂົ້າໃຈຫຼາຍຂຶ້ນກ່ຽວກັບປະລິມານ ແລະ ເນື້ອໃນທີ່ຈໍາເປັນ ເພື່ອໃຫ້ເໝາະສົມກັບລະດັບຂອງນັກຮຽນຂັ້ນ ປ.1 ທີ່ບໍ່ໄດ້ເວົ້າພາສາລາວໃນຄອບຄົວ, ໂດຍສະທ້ອນຄືນຈາກການຮຽນຮູ້ນີ້, ເນື້ອໃນຂອງສື່ການຮຽນການສອນສະບັບປັບປຸງໃໝ່ໃນໂຄງການຝຶກເວົ້າພາສາລາວ ຈຶ່ງໄດ້ຖືກປັບປຸງຄືນໃໝ່ໃຫ້ເໝາະສົມກັບການສອນພາສາລາວໃຫ້ຫຼາຍຂຶ້ນ ເຊັ່ນ: ບັດຄໍາສັບ, ໂປສເຕີ ແລະ ເກມຕ່າງໆ. ພວກເຮົາກໍາລັງວາງແຜນພັດທະນາສື່ການຮຽນການສອນເສີມເຫຼົ່ານີ້ ເພື່ອຮັບປະກັນໃຫ້ເດັກນ້ອຍມີຄວາມມ່ວນຊື່ນ ແລະ ມີສື່ການຮຽນການສອນທີ່ມີປະສິດທິພາບໃນການຮຽນຫຼາຍຂຶ້ນ.
“ການສອນຫຼັກສູດໃໝ່ແມ່ນຍັງຄົງມີຄວາມທ້າທາຍສຳລັບຄູ, ໂດຍສະເພາະໃນປີທຳອິດ, ແລະ ການລະບາດຂອງ COVID-19 ຍິ່ງມາເຮັດໃຫ້ຫຍຸ້ງຍາກຂຶ້ນຕື່ມ ເພາະໄດ້ຈໍາກັດການຊ່ວຍເຫຼືອຄູ ແລະ ການຕິດຕາມໂຄງການ. ຄູສອນບາງຄົນຍັງຄົງຕ້ອງໄດ້ພັດທະນາຄວາມໝັ້ນໃຈຂອງພວກເຂົາໃນການປະຕິບັດຫຼັກສູດໂຄງການຝຶກເວົ້າພາສາລາວ. ຄຽງຄູ່ກັນນັ້ນ, ກໍ່ຍັງມີການຝຶກອົບຮົມ ແລະ ການໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ລວມທັງການໃຫ້ຄຳແນະນຳແບບເຊິ່ງໜ້າ ແລະ ທາງຊ່ອງທາງອອນລາຍ. ພວກເຮົາຍັງໄດ້ທົບທວນຄືນປື້ມຄູ່ມືຄູເພື່ອຮັບປະກັນວ່າເນື້ອໃນຈະແຈ້ງ ແລະ ເຂົ້າໃຈງ່າຍໂດຍຄູ ໂດຍອີງໃສຄຳເຫັນຈາກຄູ. ພວກເຮົາຍັງໄດ້ສ້າງຄຳແນະນຳສຳລັບຜູ້ບໍລິຫານການສຶກສາ ແລະ ລວມໄປເຖິງການສື່ສານເພື່ອຍົກສູງຄວາມຮັບຮູ້ຂອງຊຸ່ມຊົນກ່ຽວກັບໂຄງການນີ້ໃຫ້ຫລາຍຂຶ້ນ”.
ໂຄງການຝຶກເວົ້າພາສາລາວທີ່ໄດ້ຖຶກທົບທວນ ຈະໄດ້ທົດລອງສອນ ໃນໂຮງຮຽນເປົ້າໝາຍ ແລະ ໂຮງຮຽນສົມທຽບ ໃນຂອບເຂດ 21 ເມືອງ ທີ່ໄດ້ຮັບຄັດເລືອກ ເຊັ່ນ: ແຂວງຜົ້ງສາລີ, ຫຼວງນ້ຳທາ, ບໍ່ແກ້ວ, ຫົວພັນ, ຊຽງຂວາງ, ໄຊສົມບູນ, ບໍລິຄຳໄຊ, ຄຳມ່ວນ, ສະຫວັນນະເຂດ, ສາລະວັນ ແລະ ອື່ນໆ. ການທົດລອງຈະເລີ່ມຕົ້ນໃນເດືອນກັນຍາ 2023. ນັກຮຽນຂັ້ນ ປ.1 ທີ່ມາຈາກພື້ນຖານການເວົ້າພາສາອື່ນທີ່ບໍ່ແມ່ນພາສາລາວເປັນຫຼັກໃນຄອບຄົວ ຈະໄດ້ຮັບການສອນພາສາລາວເພີ່ມຕື່ມອີກ 3-4 ຊົ່ວໂມງຕໍ່ອາທິດ ເພື່ອປັບປຸງຄວາມສາມາດໃນການເວົ້າພາສາລາວ. ການປັບປຸງທັກສະການເວົ້າຈະສ້າງພື້ນຖານພາສາທີ່ເຂັ້ມແຂງ, ເຊິ່ງຍັງຊ່ວຍປັບປຸງທັກສະການອ່ານ ແລະ ການຂຽນຂອງນັກຮຽນ. ຄູສອນທີ່ເຂົ້າຮ່ວມ ແລະ ຜູ້ເຮັດວຽກສຶກສານິເທດຂັ້ນເມືອງຈະໄດ້ຮັບປຶ້ມແບບຮຽນ ແລະ ຄູ່ມືຄູທີ່ປັບປຸງໂດຍ ສວສ ໂດຍໄດ້ຮັບການສະໜັບສະໜູນຈາກ ແຜນງານບີຄວາ, ແລະ ການຝຶກອົບຮົມວິທີການສອນວິຊາພາສາລາວ.
ສວສ ດ້ວຍການສະໜັບສະໜູນຈາກລັດຖະບານອົດສະຕຣາລີ ໂດຍຜ່ານແຜນງານບີຄວາ ກໍາລັງພັດທະນາໂອກາດການຮຽນຮູ້ເພີ່ມຕື່ມໃຫ້ກັບຄູສອນທັງໝົດກ່ຽວກັບການສອນນັກຮຽນທີ່ບໍ່ໄດ້ເວົ້າພາສາລາວເປັນພາສາທໍາອິດຂອງພວກເຂົາ. ວິດີໂອການສຳລັບການພັດທະນາຄູໄດ້ເຄີຍນຳສະເໜີ 5 ເຕັກນິກພື້ນຖານໃນການຊ່ວຍເຫຼືອນັກຮຽນທີ່ມາຈາກພື້ນຖານບໍ່ເວົ້າພາສາລາວເປັນຫຼັກໃນຄອບຄົວ ໄດ້ອອກອາກາດໃນເດືອນ ຕຸລາ 2022 ທີ່ຜ່ານມາ. ເຕັກນິກແມ່ນງ່າຍ ແລະ ສາມາດນຳໃຊ້ແທດເໝາະໃນຫ້ອງຮຽນ ເພື່ອຮັບປະກັນໃຫ້ເດັກທຸກຄົນມີໂອກາດເທົ່າທຽມກັນໃນການຮຽນຮູ້. ໃນເດືອນທີ່ຜ່ານມານີ້, ທີມງານຈາກສູນໂຄສະນາຂ່າວສານການສຶກສາ ແລະ ກິລາ ກໍ່ຍັງໄດ້ເດີນທາງໄປຍັງແຂວງຜົ້ງສາລີ ເພື່ອຖ່າຍທຳສາລະຄະດີຄູຕົວແບບຕອນໃໝ່ ເຊິ່ງໃນຕອນໃໝ່ນີ້, ຄູຕົວແບບໄດ້ສອນນັກຮຽນທີ່ນຳໃຊ້ພາສາອື່ນທີ່ບໍ່ແມ່ນພາສາລາວເປັນຫຼັກຢູ່ບ້ານ ລາວໄດ້ອະທິບາຍວ່າ ລາວຊ່ວຍນັກຮຽນຮຽນໃນຫ້ອງຮຽນຄືແນວໃດ, ຮ່ວມມືກັບຄູຜູ້ອື່ນຄືແນວໃດ ແລະ ລາວໄດ້ມີສ່ວນຮ່ວມກັບຊຸມຊົນ ແລະ ພໍ່ແມ່ຜູ້ປົກຄອງ ເພື່ອປັບປຸງການຮຽນການສອນ ແລະ ສົ່ງເສີມການສອນຄືແນວໃດຢູ່ໃນໂຮງຮຽນຂອງລາວ.