ແຂວງດ່ັງກ່າວຕັ້ງຢູ່“ເໜືອສຸດ ໃນປະເທດລາວ” ມີຊາຍແດນຕິດ ກັບ ປະເທດຈີນ ແລະ ຫວຽດນາມ ເຮັດໃຫ້ກາຍເປັນພື້ນທີ່ຍຸດທະສາດ ປັດຈຸບັນເມືອງຜົ້ງສາລີ ເປັນເມືອງເອກຂອງແຂວງ ຕົວເມືອງຕັ້ງຢູ່ເທິງພູເຂົາສູງ 1.400 ແມັດ ໃນເຂດພູຟ້າເຮັດໃຫ້ອາກາດເຢັນສະບາຍຕະຫລອດປີ ແລະ ເຕັມໄປດ້ວຍຊັບພະຍາກອນທໍາມະຊາດອັນອຸດົມສົມບູນ ຊຶ່ງມີປ່າໄມ້ປົກຫຸ້ມກວມເຖິງ 41% ຂອງເນື້ອທີ່ທັງໝົດ, ມີພົນລະເມືອງທັງໝົດປະມານ 2 ແສນຄົນ  ແລະ ປະກອບມີຫລາຍຊົນເຜົ່າຄື: ລາວ, ລື້, ຫໍ້, ກໍ່, ຢ້າວ, ກໍາພູຊາງ, ຜູ່ນ້ອຍ, ມົ້ງລາຍ, ກຶມມຸ, ກໍມູຈີ, ກໍມູຊາງ, ຮາຍີ ແລະ ເຜົ່າອື່ນໆ. ແຂວງຜົ້ງສາລີ ມີ 7 ເມືອງຄື: ເມືອງ ຜົ້ງສາລີ, ເມືອງໃໝ່, ເມືອງຂວາ, ເມືອງສໍາພັນ, ເມືອງບຸນເໜືອ, ເມືອງ ບຸນໃຕ້ ແລະ ເມືອງຍອດອູ.  ນະດິນແດນອັນມີຕໍານານຊຶ່ງຖືກເລົ່າຂານ ເມືອງແຫ່ງທະເລໝອກ ແລະ ຮ່ອງຮອຍຂອງຍຸກອານານິຄົມ ແມ່ນເຕັມໄປດ້ວຍຮອຍຍິ້ມຂອງຊາວເມືອງ ທີ່ພ້ອມຈະຕ້ອນຮັບບັນດາທ່ານຜ່ານສຳນຽງລາວ “ພູນ້ອຍ” ທີ່ແສນອິ່ນອ້ອຍປະທັບ ໃຈ.

ຖ້າທ່ານໄດ້ເດີນທາງໄປແຂວງ ຜົ້ງສາລີ ທ່ານຕ້ອງໄດ້ຊີມຊາພັນປີ ແລະ ເຫລົ້າຂຽວ ຊຶ່ງເປັນເອກະລັກສະເພາະທີ່ຂຶ້ນຊື່ຂອງແຂວງພ້ອມທັງຟັງຂັບລໍາອັນຫລາກຫລາຍ ເຊ່ັນ: ຂັບລື້, ຂັບພູຊາງ, ຂັບມົ້ງ ແລະ ຂັບເຕີມ. ນອກນີ້, ແຂວງຜົ້ງສາລີຍັງມີ ບຸນປະເພນີທີ່ສໍາຄັນ ແລະ ໜ້າສົນໃຈເປັນຕົ້ນແມ່ນບຸນປີໃໝ່ ແລະ ບຸນສະເຫລີມສະຫລອງໝາກຜົນທີ່ໄດ້ ຮັບຈາກການກະສິກໍາ ນັ້ນກໍຄືບຸນສະຫລອງການປູກເຂົ້າ ແລະ ບຸນກູ້ເຜືອກ-ມັນເປັນຕົ້ນ.ປະຊາຊົນແຂວງຜົ້ງສາລີ ແມ່ນມີມູນເຊື້ອດຸໝ່ັນຂະຫຍັນພຽນໃນການອອກແຮງງານ ໂດຍສະເພາະແມ່ນການປູກ ແລະ ປຸງແຕ່ງຊາມາແຕ່ດົນນານແລ້ວຈົນມີຊື່ສຽງຊາລື  ໂດຍສະເພາະແມ່ນຊາ 400  ປີ ຫລື ຊາລຸງຈິງຖືໄດ້ວ່າເປັນເອກະລັກສະເພາະຂອງແຂວງຜົ້ງສາລີ;  ຊາຊະນິດນີ້ ແມ່ນມີຫລາຍຢູ່ບ້ານລຸງຈິງ ເມືອງ ຜົ້ງສາລີ ຊຶ່ງມີເນື້ອທີ່ຊາ 400 ປ ທັງໝົດ 70 ເຮັກຕາ, ປີໜຶ່ງສາມາດເກັບກູ້ຊາໄດ້ ປະມານ 70 ໂຕນ.

ໃນເມື່ອກ່ອນການປູກ ແລະ ຊົມໃຊ້ຊາ ຂອງປະຊາຊົນບ້ານດັ່ງກ່າວ ຍັງບໍ່ທັນກວ້າງຂວາງ, ປູກເພື່ອບໍລິໂພກໃນຄອບຄົວ ແລະ ໃຊ້ແລກປ່ຽນວັດຖຸສິ່ງຂອງກັບພີ່ນ້ອງເຜົ່າຫໍ້ ແລະ ເຜົ່າກໍ່ເທົ່ານັ້ນ ແລະ ຍັງບໍ່ທັນມີການຜະລິດເປັນສິນຄ້າ; ຕົກມາ ໃນປີ 2004 ຄວາມຕ້ອງການຊາ 400 ປີ ຂອງຕະຫລາດນັບມື້ສູງຂຶ້ນ ຈຶ່ງມີຜູ້ປະກອບການພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດມີຄວາມສົນໃຈ ແລະ ໄດ້ຊຸກຍູ້ສົ່ງເສີມຂະບວນການປູກ, ການປຸງແຕ່ງພ້ອມທັງເກັບຊ້ືຢ່າງເປັນຂະບວນ ແລະ ເພີ່ມຂຶ້ນທຸກປີເນື່ອງຈາກຊາ 400 ເປັນຊາທຳມະຊາດ, ປອດສານເຄມີຈຶ່ງເປັນທີ່ນິຍົມຢ່າງກວ້າງຂວາງຈົນມີຊື່ສຽງຢູ່ພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດ, ຫລາຍຄອບຄົວໄດ້ກາຍເປັນຕົວແບບໃນການຜະລິດຊາ ແລະ ສາມາດຢຸດຕິການຖາງປ່າເຮັດໄຮ່. ສວນຊາ 400 ປີ ບໍ່ພຽງເປັນສິນຄ້າສົ່ງອອກ ຫາກຍັງສາມາດດຶງດູດນັກທ່ອງທ່ຽວທັງພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດເຂົ້າທ່ຽວຊົມຫລາຍພັນຄົນຕໍ່ປີ ຊຶ່ງສວນຊາດັ່ງກ່າວຕັ້ງຢູ່ເຂດ ບ້ານກໍແມນເມືອງ ແລະ ແຂວງຜົ້ງສາລີ ຫ່າງຈາກເທສະບານແຂວງປະມານ 15 ກິໂລແມັດ ໄດ້ເປີດໃຫ້ນັກທ່ອງທ່ຽວ ແລະ ປະຊາຊົນທົ່ວໄປໄດ້ທ່ຽວຊົມ, ໄດ້ຊີມ, ໄດ້ສໍາພັດຕົວຈິງກັບຕົ້ນຊາ ແລະ ຜູ້ຜະລິດຊາຢູ່ທີ່ນັ້ນ.

ນອກຈາກນັ້ນປະຊາຊົນບ້ານກແມນໄດ້ປະກອບອາຊີບປູກ ແລະ ຂາຍຊາເປັນອາຊີບຫລັກ ມາໄດ້ຫລາຍເຊັ່ນຄົນແລ້ວ ຊຶ່ງຊາຢູ່ທີ່ນີ້ມີຊື່ສຽງຫລາຍຍ້ອນມີລົດຊາດດີ ແລະ ມີສັບພະຄຸນທີ່ເປັນປະໂຫຍດຕໍ່ສຸຂະພາບຫລາຍກວ່າຊາທີ່ປູກຢູ່ ບ່ອນອື່ນໆ. ນອກຈາກນັ້ນແລ້ວ, ຕົ້ນຊາຢູ່ໃນສວນແຫ່ງນີ້ຍັງໄດ້ຖືກຮັບຮອງຈາກນັກວິໄຈວ່າເປັນຕົ້ນຊາ ທີ່ມີອາຍຸເກົ່າແກ່ທີ່ສຸດໃນປະເທດລາວ ຊຶ່ງມີອາຍຸຫລາຍກວ່າ 400 ປີ. ສະນັ້ນ ສວນຊາແຫ່ງນີ້ຈຶ່ງໄດ້ຂະໜານນາມວ່າສວນຊາ 400 ປີ, ມີເນື້ອທີ່ປະມານ 32,25 ເຮັກຕາ ແລະ ມີຕົ້ນຊາທັງໝົດ 48.373 ຕົ້ນ.

ໂດຍ: ເກີດຂວັນໃຈ ມາລີຈັນສີ