ປະເທດເຊື່ອມຈອດຈະກາຍເປັນປະເທດທາງຜ່ານຊື່ໆແທ້ບໍ່ ?

ແຕ່ວັນທີ 25 ຫາ ວັນທີ 27 ເມສາ 2019, ກອງປະຊຸມສຸດຍອດເວທີປຶກສາຫາລືເພື່ອການຮ່ວມມືສາກົນ “ໜຶ່ງແລວໜຶ່ງເສັ້ນທາງ” ຄັ້ງທີ 2 ໄດ້ຈັດຂຶ້ນຢູ່ນະຄອນຫຼວງປັກກິ່ງ. ມີຜູ້ແທນຈາກຕ່າງປະເທດ 6000 ກວ່າທ່ານທີ່ມາຈາກ 150 ປະເທດ ແລະ 92 ອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມກອງປະຊຸມເທື່ອນີ້. ມີປະມຸກລັດແລະຫົວໜ້າລັດຖະບານຈາກ 40 ປະເທດ ແລະ ອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນ ເຊິ່ງລວມທັງ ທ່ານບຸນຍັງ ວໍລະຈິດ ປະທານປະເທດສປປລາວ. ທີ່ປະຊຸມໄດ້ເປັນເອກະພາບກັນເຫັນດີຊຸກຍູ້ການຮ່ວມມື“ໜຶ່ງແລວໜຶ່ງເສັ້ນທາງ”ໃຫ້ພັດທະນາກ້າວໄປສູ່ເປົ້າໝາຍທີ່ມີມາດຕະຖານສູງ ສ້າງຜົນປະໂຫຍດໃກ້ແກ່ປະຊາຊົນ ແລະ ການພັດທະນາແບບຍືນຍົງ.

ທ່ານປະທານບຸນຍັງ ວໍລະຈິດໄດ້ໄປເຂົ້າຮ່ວມກອງປະຊຸມສຸດຍອດ“ໜຶ່ງແລວໜຶ່ງເສັ້ນທາງ” ມາ2 ຄັ້ງແລ້ວ. ໃນກອງປະຊຸມຄັ້ງນີ້ ທ່ານກ່າວວ່າ, ລັດຖະບານລາວໃຫ້ຄວາມສຳຄັນສູງ ແລະ ຕັ້ງໜ້າເຂົ້າຮ່ວມການຮ່ວມມື“ໜຶ່ງແລວໜຶ່ງເສັ້ນທາງ”, ແລະດີໃຈທີ່ໄດ້ເຫັນ ໂຄງການທາງລົດໄຟລາວ-ຈີນ ແລະ ໂຄງການສຳຄັນອື່ນໆໄດ້ມີຄວາມຄືບໜ້າຢ່າງໜັກແໜ້ນ.

ໃນຖານະເປັນປະເທດດຽວທີ່ບໍ່ມີຊາຍແດນຕິດກັບທະເລໃນພາກພື້ນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້, ແຜນການຍຸດທະສາດພັດທະນາປະເທດຈາກ “ປະເທດທີ່ບໍ່ຕິດກັບທະເລ ” ໃຫ້ກາຍເປັນ “ປະເທດເຊື່ອມຕໍ່ໃນອະນຸພາກພື້ນ”, ພັກ ແລະ ລັດຖະບານລາວສະເໜີໃຫ້ເຊື່ອມຈອດກັບຂໍ້ລິເລີ່ມ“ໜຶ່ງແລວໜຶ່ງເສັ້ນທາງ”. ສະນັ້ນ, ປະເທດລາວຈຶ່ງກາຍເປັນໜຶ່ງໃນບັນດາປະເທດທີ່ເຫັນດີ ແລະ ເຂົ້າຮ່ວມຂໍ້ລິເລີ່ມ “ໜຶ່ງແລວໜຶ່ງເສັ້ນທາງ”ກ່ອນໝູ່. ໃນໂຄງການຮ່ວມມື“ໜຶ່ງແລວໜຶ່ງເສັ້ນທາງ”ຕ່າງໆລະຫວ່າງລາວ-ຈີນ, ໂຄງການເສັ້ນທາງລົດໄຟລາວຈີນແມ່ນປະຈັກຕາເປັນພິເສດ. ຫຼັງຈາກໂຄງການນີ້ສ້າງສຳເລັດແລ້ວ, ຈະສິ້ນສຸດປະຫວັດສາດທີ່ປະເທດລາວບໍ່ມີທາງລົດໄຟລາງມາດຕະຖານໃນເມື່ອກ່ອນ, ຈະຊຸກຍູ້ປະເທດລາວໃຫ້ກາຍເປັນຊຸມທາງຄົມມະນາຄົມທີ່ສຳຄັນໃນເຄືອຂ່າຍຄົມມະນາຄົມທາງບົກຂອງອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ກໍຄື ເຄືອຂ່າຍທາງລົດໄຟພາກພື້ນອາຊີ.

ແຕ່ວ່າ,ກໍມີຫາງສຽງເປັນຫ່ວງເປັນໃຍ ແລະ ມີຄວາມເຫັນແຕກຕ່າງກັນຈຳນວນໜຶ່ງ, ຄື ບາງຄົນເປັນຫ່ວງວ່າ ການກໍ່ສ້າງທາງລົດໄຟໄດ້ລົງທຶນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ, ນີ້ຈະເຮັດໃຫ້ລັດຖະບານຕິດໜີ້ເປັນມູນຄ່າສູງ; ບາງຄົນເປັນຫ່ວງວ່າ ໂຄງການລົດໄຟຈະທຳລາຍສິ່ງແວດລ້ອມທຳມະຊາດທີ່ສວຍງາມຂອງປະເທດລາວ; ບາງຄົນເປັນຫ່ວງວ່າ ຄົນຕ່າງປະເທດທີ່ຫຼັ່ງໄຫຼເຂົ້າສູ່ປະເທດລາວນັບມື້ນັບຫຼາຍຂຶ້ນ ຈະກະທົບເຖິງໂອກາດຊອກວຽກເຮັດງານທຳຂອງປະຊາຊົນລາວ. ເມື່ອຜະເຊີນກັບການປ່ຽນແປງອັນໃຫຍ່ຫຼວງທີ່ກຳລັງເກີດຂຶ້ນ ຫຼື ອາດຈະເກີດຂຶ້ນຢູ່ອ້ອມຂ້າງ, ການທີ່ມີຄວາມວິຕົກກັງວົນຕ່າງໆນານາກໍເປັນເລື່ອງປົກກະຕິຢູ່ແລ້ວ, ແຕ່ບາງຄົນທີ່ເຈດຕະນາບໍ່ດີໄດ້ເຜີຍແຜ່ຖ້ອຍຄຳວ່າ ປະເທດລາວຈະກາຍເປັນ “ປະເທດທາງຜ່ານລ້າໆ”, ແຕ່ຄວາມເປັນຈິງມັນເປັນແນວໃດແທ້ ?

“ຖ້າຢາກຮັ່ງມີຂຶ້ນ ຕ້ອງປູທາງໄປກ່ອນ.” ສຸພາສິດຈີນປະໂຫຍກນີ້ໄດ້ກາຍເປັນຄວາມຮັບຮູ້ຮ່ວມກັນຂອງປະເທດ ແລະ ປະຊາຊົນນັບມື້ຫຼາຍຫຼາຍຂຶ້ນ. ສະຖິຕິສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ, ລວມໄລຍະທາງຫຼວງ ແລະ ທາງລົດໄຟ ສະເລ່ຍຕໍ່ຫົວຄົນຂອງອາເມຣິກາລ້ວນແຕ່ຢູ່ໃນອັນດັບໜຶ່ງຂອງໂລກ. ເຖິງຈະເປັນຊໍ່ານີ້ກໍຕາມ ແຕ່ ໃນເວລາໂຄສະນາຫາສຽງແຂ່ງຂັນເລືອກຕັ້ງປະທານາທິບໍດີ, ທ່ານໂດນັນ ທຣຳຍັງໄດ້ໃຫ້ຄຳໝັ້ນສັນຍາວ່າຈະໃຊ້ງົບປະມານຈຳນວນ 550ຕື້ໂດລາສະຫະລັດເຂົ້າໃນການກໍ່ສ້າງພື້ນຖານໂຄງລ່າງ ເຊິ່ງລວມທັງການກໍ່ສ້າງເສັ້ນທາງຕ່າງໆ. ອາເມຣິກາທີ່ເປັນປະເທດທີ່ພັດທະນາແລ້ວ ແຕ່ຍັງເນັ້ນຄວາມສຳຄັນໃນການສ້າງເສັ້ນທາງຕ່າງໆ, ປະເທດທີ່ພວມພັດທະນາຫຼືດ້ອຍພັດທະນາຄືພວກເຮົາຍິ່ງມີຄວາມຈຳເປັນໃນການກໍ່ສ້າງພື້ນຖານໂຄງລ່າງ.

ການກໍ່ສ້າງທາງລົດໄຟລາວ-ຈີນຈະເຮັດໃຫ້ລັດຖະບານລາວຕິດໜີ້ຫຼາຍເກີນໄປແທ້ບໍ່?

ໂຄງການທາງລົດໄຟລາວ-ຈີນໄດ້ໃຊ້ຮູບການBOT, ໝາຍຄວາມວ່າ ລັດຖະບານລາວມອບໃຫ້ບໍລິສັດທີ່ໄດ້ຮັບອະນຸມັດດຳເນີນການລົງທຶນ ລະດົມທຶນ ກໍ່ສ້າງ, ຮັກສາ ແລະ ດຳເນີນທຸລະກິດໃນໂຄງການພື້ນຖານໂຄງລ່າງອັນໜຶ່ງພາຍໃນເວລາທີ່ກຳນົດໄວ້, ຫຼັງຈາກເວລາກຳນົດສິ້ນສຸດແລ້ວ, ທາງບໍລິສັດຈະມອບໂຄງການດັ່ງກ່າວໃຫ້ແກ່ລັດຖະບານຂອງປະເທດນັ້ນໂດຍບໍ່ເກັບຄ່າ.

ຮູບການແບບນີ້ໄດ້ເຊື່ອມໂຍງກົນໄກຕະຫຼາດ ແລະ ການບໍລິຫານຂອງລັດຖະບານໃຫ້ປະສານສົມທົບກັນ, ໄດ້ແກ້ໄຂບັນຫາຂາດເຂີນທຶນຮອນ, ທັງໄດ້ຮັບປະກັນສິດຄວບຄຸມຂອງລັດຖະນຕໍ່ພື້ນຖານໂຄງລ່າງ. ເຊິ່ງເປັນຮູບການທີ່ໄດ້ຮັບການນຳໃຊ້ຢ່າງສຳເລັດຜົນຢູ່ຝຣັ່ງ, ອັງກິດ, ອາເມລິກາ ແລະ ພາກພື້ນອາຊີປາຊິຟິກ, ແລະໄດ້ຮັບຄວາມນິຍົມຈາກທົ່ວໂລກຢ່າງກວ້າງຂວາງ.

ຄ້າຍໆກັບໂຄງການທາງລົດໄຟລາວ-ຈີນ, ທາງລົດໄຟຄວາມໄວສູງຈາກນະຄອນຫຼວງຈາກາຕາ-ບັນດົງທີ່ກຳລັງກໍ່ສ້າງຢູ່ອິນໂດເນເຊຍກໍເປັນໂຄງການຮ່ວມມືໃນຂອບ“ໜຶ່ງແລວໜຶ່ງເສັ້ນທາງ”, ໂດຍເຊື່ອມໂຍງກັບຍຸດທະສາດພັດທະນາຂອງສອງຝ່າຍ, ແລະໄດ້ກໍ່ສ້າງດ້ວຍຮູບການBOT ເຊັ່ນກັນ. ທ່ານລູຮຸດ ບິນຊາ ປັນໄຈຕັນ ລັດຖະມົນຕີກະຊວງວຽກງານທາງທະເລ ແລະການປະມົງອິນໂດເນເຊຍທີ່ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມກອງປະຊຸມສຸດຍອດເວທີປຶກສາຫາລືເພື່ອການຮ່ວມມືສາກົນ“ໜຶ່ງແລວໜຶ່ງເສັ້ນທາງ”ຄັ້ງທີ 2 ໄດ້ກ່າວໃນຫວ່າງບໍ່ດົນນີ້ວ່າ, ໃນການຮ່ວມມື“ໜຶ່ງແລວໜຶ່ງເສັ້ນທາງ”, ເຖິງວ່າການກໍ່ສ້າງພື້ນຖານໂຄງລ່າງຈະໃຊ້ເວລາດົນນານ, ແຕ່ມີຜົນດີຕໍ່ການພັດທະນາເສດຖະກິດແຫ່ງຊາດ. ທ່ານກ່າວວ່າ, ອິນໂດເນເຊຍໄດ້ສຳຫຼວດຄົ້ນຄວ້າຢ່າງເຕັມທີ່ແລ້ວເຫັນວ່າ, ຮູບການທີ່ຮ່ວມມືກັບຈີນນັ້ນເປັນຮູບການທີ່ຖືກຕ້ອງແລະ ສາມາດພັດທະນາແບບຍືນຍົງໄດ້, ຈະບໍ່ມີໜີ້ສິນສຳລັບລັດຖະບານ.

ອີກເລື່ອງໜຶ່ງທີ່ໜ້າຈະກ່າວເຖິງກໍຄື: ໃນໄລຍະຈັດກອງປະຊຸມສຸດຍອດເວທີປຶກສາຫາລືເພື່ອການຮ່ວມມືສາກົນ“ໜຶ່ງແລວໜຶ່ງເສັ້ນທາງ”ຄັ້ງທີ 2, ເຈົ້າໜ້າທີ່ປະເທດຕ່າງໆທີ່ເຂົ້າຮ່ວມກອງປະຊຸມໄດ້ຮ່ວມກັນຖະແຫຼງ “ຂອບການວິເຄາະກ່ຽວກັບລັກສະນະຍືນຍົງດ້ານໜີ້ສິນ ຂອງ‘ໜຶ່ງແລວໜຶ່ງເສັ້ນທາງ’”, ຈະປ້ອງກັນ ແລະຄວບຄຸມຄວາມສ່ຽງໃນການຮ່ວມມືດ້ານລະດົມທຶນ ແລະລົງທຶນຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ, ເພື່ອຮັບປະກັນໃຫ້ການຮ່ວມມື“ໜຶ່ງແລວໜຶ່ງເສັ້ນທາງ” ພັດທະນາແບບຍືນຍົງ(debt sustainability framework for participating countries of the belt and road initiative).

ໂຄງການທາງລົດໄຟລາວ-ຈີນຈະທຳລາຍສິ່ງແວດລ້ອມທຳມະຊາດຂອງລາວແທ້ບໍ່?

ເມື່ອປີ 2005, ທ່ານປະທານສີຈິ້ນຜິງ, ປະທານປະເທດຈີນ ໄດ້ກ່າວເຖິງຄຳວ່າ “ພູຂຽວນ້ຳໃສ ກໍເປັນພູເງິນພູຄຳ”. ເປັນເວລາດົນນານມານີ້, ລັດຖະບານຈີນກໍໄດ້ປະຕິບັດຕາມທັດສະນະການພັດທະນາຄືແນວນີ້ຢ່າງສະເໝີຕົ້ນສະເໝີປາຍ. ຕົວຢ່າງວ່າ ທາງລົດໄຟຊິ່ງໄຫ-ຕິເບດຂອງຈີນທີ່ໄດ້ເນັ່ງຜ່ານພູພຽງທີ່ສູງກວ່າໝູ່ໃນໂລກ, ສິ່ງແວດລ້ອມນິເວດມີຄວາມອ່ອນໄຫວທີ່ສຸດ. ຈາກການອອກແບບຮອດ ການກໍ່ສ້າງ ຮັກສາ ແລະແລ່ນລົດ, ໂຄງການທາງລົດໄຟສາຍນີ້ໄດ້ປະຕິບັດຕາມທັດສະນະທີ່ “ຖືການອະນຸລັກສິ່ງແວດລ້ອມເປັນວຽກບຸລິມະສິດ”ມາໂດຍຕະຫຼອດ, ແລະຖືເປັນ “ທາງລົດໄຟທີ່ເປັນມິດກັບສິ່ງແວດລ້ອມ”ສາຍທຳອິດຂອງຈີນ.

ຄຳບູຮານຈີນກ່າວໄວ້ວ່າ “ສິ່ງທີ່ຕົວເອງບໍ່ມັກ ກໍຢ່າບັງຄັບໃຫ້ຜູ້ອື່ນເຮັດ”. ສຳລັບຊາວຈີນທີ່ເຄີຍມີປະສົບການໃນການ “ດຳເນີນການພັດທະນາໄປກ່ອນ ແລ້ວຈິ່ງກັບມາສ້ອມແປງປັບປຸງຢ່າງໃຫຍ່ຕາມຫຼັງ” ນັ້ນ ດຽວນີ້ໄດ້ສ້າງທັດສະນະການພັດທະນາທີ່ “ການອະນຸລັກສິ່ງແວດລ້ອມມາກ່ອນ”, ທັງໄດ້ສະຫຼຸບເຕັກນິກທີ່ກ້າວໜ້າ ແລະ ວິທີການຄຸ້ມຄອງບໍລິການທີ່ອະນຸລັກສິ່ງແວດລ້ອມ ທັງຊຸກຍູ້ການພັດທະນາໄປພ້ອມກັນ, ແລະໄດ້ປະຕິບັດຕົວຈິງໃນການສ້າງໂຄງການພາຍໃນປະເທດ ແລະຕ່າງປະເທດ.”

ຕົວຢ່າງວ່າ, ໂຄງການລົດໄຟລາວຈີນຕອນທີ 5ຕັ້ງຢູ່ເມືອງວັງວຽງ ແຂວງວຽງຈັນທີ່ເປັນແຫຼ່ງທ່ອງທ່ຽວທີ່ມີຊື່ສຽງຂອງລາວ, ໄດ້ຂ້າມນ້ຳຊອງທີ່ເປັນສາຍນ້ຳທີ່ສຳຄັນຂອງວັງວຽງ, ນັບແຕ່ການລົງມືກໍ່ສ້າງເປັນຕົ້ນມາ, ທາງໂຄງການໄດ້ໃຫ້ຄວາມສຳຄັນຕໍ່ການອະນຸລັກສິ່ງແວດລ້ອມໃນລະດັບສູງ, ໄດ້ສ້າງສະຖານີບຳບັດນ້ຳເປື້ອນຢູ່ພາກສະໜາມກໍ່ສ້າງທຸກບ່ອນທີ່ຢູ່ໃກ້ກັບນ້ຳຊອງ, ເພື່ອບຳບັດນ້ຳເສດເຫຼືອທີ່ລະບາຍອອກຈາກອຸມົງ, ອັນໄດ້ຫຼີກເວັ້ນມົນລະພິດຕໍ່ສິ່ງແວດລ້ອມອ້ອມຂ້າງ. ຫຼັງຈາກສ້າງທາງລົດໄຟໃຫ້ສຳເລັດແລ້ວ, ສະຖານີບຳບັດນ້ຳເປື້ອນກໍຈະມອບໃຫ້ແກ່ອົງການປົກຄອງທ້ອງຖິ່ນເພື່ອນຳໃຊ້ໃນການປູກຝັງໃນລະດູແລ້ງ.

ໂຄງການທາງລົດໄຟລາວຈີນຈະເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນລາວເສຍໂອກາດຊອກຫາວຽກເຮັດງານທຳແທ້ບໍ່?

ອີງຕາມສະຖິຕິທີ່ບໍ່ຄົບຖ້ວນ, ນັບແຕ່ການລົງມືກໍ່ສ້າງທາງລົດໄຟລາວ-ຈີນເມື່ອເດືອນທັນວາປີ 2016ເປັນຕົ້ນມາ, ໂຄງການນີ້ໄດ້ຮັບສະໝັກແຮງງານຈາກຊົນນະບົດລຽບຕາມເສັ້ນທາງລົດໄຟຫຼາຍກວ່າ 32,000 ເທື່ອຄົນເຂົ້າຮ່ວມການເຝິກອົບຮົມແລ້ວເຮັດວຽກໃນໂຄງການກໍ່ສ້າງທາງລົດໄຟລາວ-ຈີນ, ກຳມະກອນລາວບໍ່ໜ້ອຍໄດ້ເສີມຂະຫຍາຍບົດບາດສຳຄັນໃນໂຄງການກໍ່ສ້າງທາງລົດໄຟລາວຈີນ. ນອກນີ້, ບໍລິສັດຈີນທີ່ຮັບເໝົາໂຄງການຍັງໄດ້ຈັດຊຸດອົບຮົມສະເພາະຂຶ້ນເປັນປະຈຳ. ຈະມີຄົນລາວນັບມື້ນັບຫຼາຍຂຶ້ນຮຽນຮູ້ເຕັກນິກ ແລະ ສີມືຕ່າງໆ ແລະກາຍເປັນຜູ້ກໍ່ສ້າງ ແລະ ຜູ້ຮັກສາທາງລົດໄຟລາວ-ຈີນ.

ທ້າວນິພອນເປັນກຳມະກອນທີ່ເຮັດວຽກຢູ່ໂຄງການທາງລົດໄຟລາວ-ຈີນຕອນຫຼວງພະບາງ, ກ່ອນເຂົ້າເຮັດວຽກຢູ່ໂຄງການລົດໄຟກໍມີສີມືແປງລົດມາກ່ອນແລ້ວ, ຫຼັງຈາກເຂົ້າຮ່ວມໂຄງການລົດໄຟແລ້ວ, ລາວໄດ້ຮຽນສ້ອມແປງລົດນຳອາຈານຈີນຕື່ມອີກ. ໃນປີທຳອິດທີ່ເຮັດວຽກໃນໂຄງການລົດໄຟ, ລາວກໍໄດ້ແປງເຄື່ອງຈັກຊະນິດຕ່າງໆ 500 ກວ່າໜ່ວຍ, ປະຈຸບັນ, ທ້າວນິພອນໄດ້ກາຍເປັນຊ່າງສ້ອມແປງເຄື່ອງຈັກລະດັບສູງແລ້ວ.

ເມື່ອໄດ້ມີສີມືທີ່ຊຳນານເປັນຂອງຕົນເອງແລ້ວ, ກໍບໍ່ຕ້ອງເປັນຫ່ວງວ່າ ບໍ່ສາມາດຊອກວຽກເຮັດງານທຳ, ຍິ່ງກວ່ານັ້ນ, ຫຼັງຈາກທາງລົດໄຟລາວ-ຈີນສ້າງສຳເລັດແລ້ວ, ເສັ້ນທາງຄົມມະນາຄົມຈະກາຍເປັນເສັ້ນທາງແຫ່ງເສດຖະກິດການຄ້າ, ຈະກາຍເປັນຫົວຈັກທີ່ຊຸກຍູ້ການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກ ສ້າງຄວາມຮັ່ງມີ ເຮັດໃຫ້ປະເທດມີການພັດທະນາ ປະຊາຊົນຢູ່ເຢັນເປັນສຸກ, ຍັງຈະສ້າງໂອກາດວຽກເຮັດງານທຳຫຼາຍກວ່າເກົ່າໃຫ້ແກ່ຄົນລາວອີກດ້ວຍ.

ສະຫຼຸບແລ້ວ, ຄຳທີ່ວ່າ ການຮ່ວມມື“ໜຶ່ງແລວໜຶ່ງເສັ້ນທາງ”ມີແຕ່ເຮັດໃຫ້ປະເທດລາວກາຍເປັນ “ປະເທດທາງຜ່ານລ້າໆ” ນັ້ນແມ່ນເປັນໄປບໍ່ໄດ້. ບັນຫາທີ່ເກີດຂຶ້ນໃນການພັດທະນາຕ້ອງແກ້ໄຂດ້ວຍການພັດທະນານັ້ນເອງ. ຖ້າຢຸດຕິບາດກ້າວທີ່ເດີນໄປໜ້າຍ້ອນເກີດບັນຫາເລັກນ້ອຍ, ຈະເຮັດໃຫ້ປະເທດລາວພາດໂອກາດພັດທະນາໄປ, ແລະເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນພາດໂອກາດທີ່ຈະມີຊີວິດການເປັນຢູ່ດີກວ່າເກົ່າ.

ນັບແຕ່ການສະເໜີຂໍ້ລິເລີ່ມ“ໜຶ່ງແລວໜຶ່ງເສັ້ນທາງ”ເປັນເວລາ 6 ປີຜ່ານມານີ້, ຫຼາຍປະເທດ ແລະ ເຂດແຄວ້ນໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມ “ໜຶ່ງແລວໜຶ່ງເສັ້ນທາງ”, ໄດ້ສ້າງສະຖິຕິ “ຄັ້ງທຳອິດ”ໃນປະຫວັດສາດຂອງປະເທດຕົນຂຶ້ນ, ເຊັ່ນ: ກາຊັກສະຖານທີ່ເປັນປະເທດທີ່ບໍ່ມີຊາຍແດນຕິດກັບທະເລທີ່ໃຫຍ່ທີ່ສຸດໃນໂລກໄດ້ມີທາງອອກໄປສູ່ທະເລຂອງຕົນເປັນຄັ້ງທຳອິດ, ພາກຕາເວັນອອກຂອງອາຟຣິກາມີທາງດ່ວນສາຍທຳອິດຂອງຕົນ, ປະເທດ ມານດິຟໄດ້ມີຂົວຂ້າມທະເລແຫ່ງທຳອິດ, ປະເທດ ເບລາຣຸດຊີໄດ້ມີໂຮງງານຜະລິດລົດເກ໋ງຂອງຕົນເປັນຄັ້ງທຳອິດ…. ຢູ່ປະເທດເຄັນຢາ ຢູ່ທະວີບອາຟຣິກາ ທາງລົດໄຟເຊື່ອມຕໍ່ນະຄອນຫຼວງໄນໂຣບີ ແລະ ມົມບາຊາທີ່ເປັນເມືອງທ່າກຳປັ່ນ ທີ່ກໍ່ສ້າງໂດຍບໍລິສັດຈີນນັ້ນໄດ້ຮັບຍ້ອງຍໍວ່າເປັນ ໂຄງການແຫ່ງສະຕະວັດຂອງປະເທດເກນຢາ, ຫຼັງຈາກສ້າງສຳເລັດ ແລະ ແລ່ນລົດແລ້ວ, ໄດ້ສ້າງໂອກາດວຽກເຮັດງານທຳເກືອບ 5 ໝື່ນຕຳແໜ່ງໃຫ້ແກ່ເກນຢາ, ຊຸກຍູ້ໃຫ້ເສດຖະກິດເຕີບໂຕ1,5%. ຢູ່ກຳປູເຈຍ, ເຄີຍຂາດພະລັງໄຟຟ້າເຖິງ 20%, ຄ່າໄຟທາງພົນລະເຮືອນສູງສຸດເຖິງ 0,9 ໂດລາຕໍ່ກິໂລວັດໂມງ, ຫຼັງຈາກເຂື່ອນໄຟຟ້າ Stung Russei Chrum ທີ່ຊ່ວຍເຫຼືອໂດຍຈີນສ້າງສຳເລັດ ແລະ ຜະລິດໄຟແລ້ວ, ແຕ່ລະປີຈະໄດ້ສະໜອງໄຟຟ້າທີ່ມີລາຄາຖືກ 1ຕື້ກິໂລວັດໂມງໃຫ້ແກ່ກຳປູເຈຍ. ຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງປະຊາຊົນສາມາດນຳໃຊ້ພະລັງໄຟຟ້າຢ່າງສະດວກສະບາຍ, ຊີວິດການເປັນຢູ່ກໍດີຂຶ້ນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ.

ແນວໃດກໍຕາມ, ເຖິງວ່າຮູບການຮ່ວມມື “ໜຶ່ງແລວໜຶ່ງເສັ້ນທາງ” ບໍ່ແມ່ນຮູບແບບການຮ່ວມມືທີ່ສົມບູນແບບທີ່ສຸດກໍຕາມ, ແຕ່ໃນໂລກນີ້ກໍອາດຈະບໍ່ມີຮູບແບບທີ່ສົມບູນແບບທີ່ສຸດຄືກັນ. ແຕ່ສຳລັບມາດຕະການຕ່າງໆທີ່ເຫັນໄດ້ສຳຜັດໄດ້ຢ່າງແທ້ຈິງຄືທີ່ກ່າວມານັ້ນ, ຜົນປະໂຫຍດຕ່າງໆທີ່ພົ້ນເດັ່ນທີ່ກ່າວມານັ້ນຈະເຮັດໃຫ້ປະເທດ ແລະ ປະຊາຊົນນັບມື້ນັບຫຼາຍຂຶ້ນເຊື່ອໝັ້ນວ່າ, ຄວາມດຸນດ່ຽງແລະ ການພັດທະນາຈະສາມາດບັນລຸຜົນເປັນຈິງໄດ້, ແລະມີຜົນໃນດ້ານຕົວຈິງ.

ຂໍ້ລິເລີ່ມທີ່ຮ່ວມກັນສ້າງ “ໜຶ່ງແລວໜຶ່ງເສັ້ນທາງ” ກຳເນີດຢູ່ຈີນ, ແຕ່ໂອກາດ ແລະ ໝາກຜົນທີ່ຕາມມານັ້ນ ມັນຈະຂຶ້ນກັບປະເທດຕ່າງໆໃນທົ່ວໂລກ, ເຊິ່ງໃນນັ້ນກໍລວມທັງປະເທດລາວພວກເຮົານຳ%

ຂຽນໂດຍ : ກຸຫຼາບ

ໜຶ່ງແລວ ໜຶ່ງເສັ້ນທາງ

ພັດທະນາຮ່ວມກັນ ໄດ້ຜົນປະໂຫຍດຮ່ວມກັນ

ຂຽນໂດຍ : ສັງຂານ ຈູມຄຳພັນ

********

ກອງປະຊຸມສຸດຍອດໜຶ່ງແລວໜຶ່ງເສັ້ນທາງເພື່ອການຮ່ວມມືສາກົນ ຄັ້ງທີ 2 ຈະໄດ້ຈັດຂຶ້ນຢູ່ນະຄອນຫຼວງປັກກິ່ງ, ສປ ຈີນ ໃນລະຫວ່າງວັນທີ 25-27 ເມສາ 2019 ນີ້. ໃນກອງປະຊຸມເທື່ອນີ້ຈະມີຜູ້ຕາງໜ້າຈາກ 150 ປະເທດແລະເຂດແຄວ້ນເຂົ້າຮ່ວມເກືອບ 1.000 ຄົນ. ພິເສດຈະມີປະມຸກລັດແລະຫົວໜ້າລັດຖະບານຈາກ 37 ປະເທດເຂົ້າຮ່ວມ( ຄັ້ງທີ 1 ມີ 29 ປະເທດ ) ໃນນັ້ນຜູ້ນໍາຈາກ 10 ປະເທດສະມາຊິກອາຊຽນຈະເຂົ້າຮ່ວມທັງໝົດ, ສຳລັບ ສປປລາວ ພະນະທ່ານ ບຸນຍັງ ວໍລະຈິດ, ປະທານປະເທດ ສປປລາວ ຈະເດີນທາງໄປຮ່ວມ ແລະເປັນເທື່ອທີ 2 ແລ້ວທີ່ທ່ານເດີນທາງເຂົ້າຮ່ວມກອງປະຊຸມສຸດຍອດທີ່ສຳຄັນຍິ່ງນີ້ ( ຄັ້ງທີ 1 ແມ່ນໃນເດືອນພຶດສະພາ 2017 ) . ສັງເກດຈາກຜູ້ນຳແລະຜູ້ຕາງໜ້າຈາກທົ່ວທຸກມຸມໂລກຈະເຂົ້າຮ່ວມເທື່ອນີ້ ສະທ້ອນໃຫ້ເຫັນຄວາມພົ້ນເດັ່ນຂອງຂໍ້ລິເລີ່ມນີ້ ແລະຄວາມສົນໃຈຈະໃຫ້ການຮ່ວມມືຈາກທົ່ວໂລກເພື່ອພັດທະນາຮ່ວມກັນ ຈະເລີນຮຸ່ງເຮືອງຮ່ວມກັນໃນປັດຈຸບັນແລະອະນາຄົດ.

ຄວາມຄິດລິເລີ່ມສ້າງໜຶ່ງແລວໜຶ່ງເສັ້ນທາງ ( ພາສາຈີນກາງເວົ້າວ່າ ອີ່ຕ້າຍ ອີ່ລູ້ , ພາສາອັງກິດຂຽນວ່າ Belt & Road Initiative ຂຽນຫຍໍ້ວ່າ BRI ) ແມ່ນສະເໜີຂຶ້ນມາໂດຍທ່ານ ສີຈິ້ນຜິງ, ປະທານປະເທດ ສປຈີນ ໃນປີ2013 ໂດຍມີເຄົ້າຄວາມຄິດມາຈາກເສັ້ນທາງສາຍໄໝບູຮານທີ່ມີປະຫວັດຍາວນານເຖິງ 2 ພັນກວ່າປີແລ້ວ, ໃນຍຸກນັ້ນປະຊາຊົນໃນພາກພື້ນ ຢູເຣເຊຍ ( ເຂດຕໍ່ກັນລະຫວ່າງທະວີບອາຊີແລະເອີຣົບ )ໄດ້ຄົ້ນຫາແລະເປີດເສັ້ນທາງເພື່ອແລະປ່ຽນການຄ້າຂາຍແລະແລກປ່ຽນວັດທະນະທຳນຳກັນ ທັງເປັນການເຊື່ອມໂຍງຄວາມສີວິໄລລະຫວ່າງອາຊີ-ເອີຣົບ-ອາຟຣິກາ ຈຶ່ງການມາເປັນເສັ້ນທາງສາຍໄໝທີ່ທົ່ວໂລກຮູ້ຈັກດີ. ນໍ້າໃຈຂອງເສັ້ນທາງສາຍໄໝບູຮານຄື ສັນຕິພາບ ແລະການຮ່ວມມື, “ ການເປີດກວ້າງແລະເຊື່ອມໂຍງກັນ, ຮຽນຮູ້ແລະໄດ້ຮັບຜົນປະໂຫຍດຮ່ວມກັນ” ມັນໄດ້ຜ່ານວິວັດທະນາການຈາກລຸ້ນຕໍ່ລຸ້ນ ໄດ້ປະກອບສ່ວນສ້າງຄວາມຜາສຸກແລະການພັດທະນາໃຫ້ປະເທດຕ່າງໆທີ່ຕັ້ງຢູ່ຕາມລຽບເສັ້ນທາງຢ່າງຫຼວງຫລາຍ.

ເມື່ອມາເຖິງສັດຕະວັດທີ 21 ທີ່ເປັນຍຸກແຫ່ງການພັດທະນາແລະການຮ່ວມມື ມັນຍິ່ງມີຄວາມສຳຄັນຕໍ່ໂລກທີ່ຈະຢຶດຖືນໍ້າໃນແລະແນວຄິດຂອງເສັ້ນທາງສາຍໄໝບູຮານມານຳໃຊ້ໃຫ້ເປັນປະໂຫຍດຕໍ່ມວນມະນຸດ ໂດຍສະເພາະໃນຍາມທີ່ໂລກປປັດຈຸບັນພວມປະເຊີນກັບວິກິດການເສດຖະກິດທີ່ຟື້ນຕົວຍາກ ແລະ ສະພາບການຂອງພາກພື້ນແລະຂອງໂລກທີ່ສັບສົນຢູ່ໃນຕອນນີ້. ສະນັ້ນ ທ່ານ ສີຈິນຜິງ ຈິ່ງເປັນຜູ້ລິເລີ່ມໜຶ່ງແລວໜຶ່ງເສັ້ນທາງໃນປີ 2013 ຈຸດປະສົງແມ່ນເພື່ອຍົກລະດັບການຮ່ວມມືໃນພາກພື້ນແລະການເຊື່ອມຈອດລະຫວ່າງທະວີບເພື່ອພັດທະນາຮ່ວມກັນ ແລະ ໄດ້ຮັບຜົນປະໂຫຍດຮ່ວມກັນ. ຂໍ້ລິເລີ່ມນີ້ປະກອບດ້ວຍ 2 ໂຄງການໃຫຍ່, ຄື : ແລວເສດຖະກິດເສັ້ນທາງສາຍໄໝ ແລະ ເສັ້ນທາງສາຍໄໝທາງທະເລສັດຕະວັດທີ 21. ໜຶ່ງແລວ ແມ່ນເນັ້ນການຮວມຕົວກັນຂອງຈີນກັບອາຊີກາງ, ຣັດເຊຍ ແລະ ເອີຣົບ, ເຊື່ອມໂຍງຈີນກັບອ່າວເປີເຊຍ, ເຂດທະເລເມດີເຕຣາເນ ຜ່ານອາຊີກາງ ແລະ ອາຊີຕາເວັນຕົກ, ເຊື່ອມຈອດຈີນກັບອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້( ອາຊຽນ )ອາຊີໃຕ້ແລະມະຫາສະມຸດອິນເດຍ; ໜຶ່ງເສັ້ນທາງ ແມ່ນຖືກອອກແບບແຄມຝັ່ງທະເລຈີນໄປຫາເອຣົບຜ່ານທະເລຈີນໃຕ້ແລະມະຫາສະມຸດອິນເດຍເສັ້ນທາງໜຶ່ງ ແລະອີກເສັ້ນທາງໜຶ່ງແມ່ນຈາກແຄມຝັ່ງທະເລຈີນຜ່ານທະເລຈີນໃຕ້ໄປຫາມະຫາສະມຸດປາຊີຟິກ, ນີ້ຄືເສັ້ນທາງເຊື່ອມຈອດຂອງໂຄງການໜຶ່ງແລວໜຶ່ງເສັ້ນທາງ. ສ່ວນການຮ່ວມມືຂອງໂຄງການທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ມະຫຶມານີ້ກວມເອົາ 5 ຂະແໜງການໃຫຍ່ : ການປະສານງານດ້ານນະໂຍບາຍ, ການເຊື່ອມໂຍງສິ່ງອຳນວຍຄວາມສະດວກ ໂດຍສະເພາະແມ່ນການກໍ່ສ້າງພື້ນຖານໂຄງລ່າງທີ່ຈຳເປັນ, ການຄ້າທີ່ກວ້າງຂວາງ, ການເຊື່ອມໂຍງດ້ານການເງິນ ແລະການໄປມາຫາສູ່ລະຫວ່າງປະຊາຊົນ. ເພື່ອເປັນການຮອງຮັບແລະເຂົ້າເຖິງແຫຼ່ງທຶນໄດ້ງ່າຍກວ່າເກົ່າ ຈີນກໍ່ໄດ້ຮ່ວມກັບປະເທດແລະເຂດແຄວ້ນອື່ນໆທັງໃນອາຊີແລະພາກພື້ນອື່ນສ້າງຕັ້ງທະນາຄານລົງທຶນເພື່ອການພັດທະນາໂຄງລ່າງພື້ນຖານອາຊີ (AIIB )ຂຶ້ນມາແລະໄດ້ເລີ່ມປ່ອຍເງິນກູ້ໃຫ້ປະເທດທີ່ຕັ້ງຢູ່ລຽບໜຶ່ງແລວໜຶ່ງເສັ້ນທາງຫຼາຍຮ້ອຍຕື້ໂດລາສະຫະລັດແລ້ວ.

ຍ້ອນຫຼິງເຫັນເປົ້າໝາຍພັດທະນາທີ່ຈິງໃຈແລະຜົນປະໂຫຍດທີ່ຈະໄດ້ຮັບຮ່ວມກັນ, ມາຮອດວັນທີ 27 ມີນາ 2019 ນີ້ ມີ 125 ປະເທດແລະເຂດແຄວ້ນທີ່ພັດທະນາແລ້ວ ແລະພວມພັດທະນາ ແລະ 29 ອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນໄດ້ເຊັນສັນຍາຮ່ວມມືກັບໂຄງການນີ້ແລ້ວ 170 ສະບັບ ຊຶ່ງກວມເອົາ 40%ຂອງລວມຍອດຜະລິດຕະພັນພາຍໃນ( GDP )ຂອງໂລກ. ໃນ 5 ປີຜ່ານມານີ້ໜຶ່ງແລວໜຶ່ງເສັ້ນທາງໄດ້ມີການລົງທຶນໄປແລ້ວ 460 ຕື້ໂດລາ. ນັບແຕ່ປີ 2013-2018 ການຄ້າສິນຄ້າລະຫວ່າງຈີນກັບບັນດາປະເທດລຽບແລວທາງກໍ່ບັນລຸ 600 ຕື້ກວ່າໂດລາ. ພາບໂຄງການທີ່ເຫັນໄດ້ຢ່າງເດັ່ນຊັດຂອງໜຶ່ງແລວໜຶ່ງເສັ້ນທາງກໍ່ມີຫຼາຍ, ເຊັ່ນ: ໂຄງການລົດໄປຄວາມໄວສູງລາວ-ຈີນ, ລົດໄຟ ໄທ-ຈີນ, ລົດໄຟຄວາມໄວສູງຈາກນະຄອນຫຼວງຈາກາຕາ-ບັນດຸງ ອິນໂດເນເຊຍ, ທາງລົດໄຟຈາກປະເທດຮົງກາຣີ-ແຊັກບີ, ທ່າເຮືອ ກະວາດາ, ທ່າເຮືອ ຮຳບັນໂຕຕາ, ແລະທ່າເຮືອ ກາລີຟາ ກໍ່ພວມກໍ່ສ້າງໄປຕາມແຜນ; ມາຮອດເດືອນມີນາຜ່ານມານີ້ ຂະບວນລົດໄຟຂົນສົ່ງສິນຄ້າລະຫວ່າງຈີນກັບເອີຣົບກໍ່ໄດ້ແລ່ນເຖິງ 50 ນະຄອນຂອງ 15 ປະເທດ ຫລາຍກວ່ນ 14.000 ຖ້ຽວ. ໂຄງການເຊື່ອມໂຍງການຄ້າອີກຈຳນວນໜຶ່ງກໍ່ມີ ສວນອຸດສາຫະກຳຈີນ-ເບລາຣຸດ ແລະເຂດຮ່ວມມືເສດຖະກິດການຄ້າຄອງຊູເອດລະຫວ່າງຈີນ-ເອຢິບ. ນີ້ເປັນພຽງຕົວຢ່າງຈຳນວນໜຶ່ງຂອງຜົນສຳເລັດການຮ່ວມມືຂອງໜຶ່ງແລວໜຶ່ງເສັ້ນທາງນັບແຕ່ເລີ່ມຕົ້ນສ້າງມາ. ແຕ່ກໍ່ມີຫາງສຽງຈາກຝ່າຍຕາເວັນຕົກຈຳນວນໜຶ່ງວ່າ ໂຄງການໜຶ່ງແລວໜຶ່ງເສັ້ນທາງທີ່ຈີນເປັນຜູ້ລິເລີ່ມແມ່ນເປັນກັບດັກໜີ້ສິນທີ່ຈີນມີຕໍ່ປະເທດພວມພັດທະນາແລະເປັນການແຜ່ອິດທິພົນທາງເສດຖະກິດຂອງຈີນ, ແຕ່ເມື່ອຈີນຊີ້ແຈງອະທິບາຍຈຸດປະສົງທີ່ແທ້ຈິງດ້ວຍຄວາມຈິງໃຈຈາກການລົງມືປະຕິບັດຕົວຈິງໃຫ້ເຫັນວ່າ ໜຶ່ງແລ້ວໜຶ່ງເສັ້ນທາງບໍ່ແມ່ນເພື່ອຜົນປະໂຫຍດຂອງຈີຍຝ່າຍດຽວ ແຕ່ແມ່ນເພື່ອຮ່ວມກັນພັດທະນາ ຮ່ວມກັນໄດ້ຮັບຜົນປະໂຫຍດ ຮ່ວມກັນຈະເລີນຜາສຸກ ຈຶ່ງໄດ້ຮັບຄວາມເຫັນພ້ອມແລະຍິນດີຮ່ວມມືນຳໂຄງການນັບມື້ນັບຫຼາຍຂຶ້ນ.

ສຳລັບປະເທດລາວເຮົາທີ່ເປັນປະເທດບໍ່ຕິດກັບທະເລກໍຍິ່ງຈະໄດ້ຮັບຜົນປະໂຫຍດຈາກໂຄງການນີ້ຢ່າງຫຼວງຫຼາຍເພື່ອເຊື່ອມຕໍ່ກັບພາກພື້ນແລະໂລກ, ດັ່ງທ່ານບຸນຍັງ ວໍລະຈິດ ເຄີຍໃຫ້ສຳພາດໃນເວລາທີ່ເພິ່ນເດີນທາງໄປຮ່ວມກອງປະຊຸມຄັ້ງທີ 1 ໃນປີ 2017 ວ່າ : “ ຂໍ້ລິເລີ່ມໜຶ່ງແລວໜຶ່ງເສັ້ນທາງ ແທດເໝາະກັບນະໂຍບາຍຫັນປະເທດທີ່ບໍ່ມີທາງອອກສູ່ທະເລເປັນປະເທດເຊື່ອມຈອດກັບບັນດາປະເທດໃກ້ຄຽງແລະພາກພື້ນຂອງ ສປປລາວ ສູງທີ່ສຸດ ໂດຍໂຄງການທາງລົດໄຟລາວ-ຈີນ ທີ່ພວມກໍ່ສ້າງນັ້ນເປັນຂໍກະແຈສຳຄັນໃນການບັນລຸນະໂຍບາຍດັ່ງກ່າວຂອງ ສປປລາວ ”.

ກອງປະຊຸມສຸດຍອດໜຶ່ງແລວໜຶ່ງເສັ້ນທາງເພື່ອການຮ່ວມມືສາກົນຄັ້ງທີ 2 ທີ່ຈະເລີ່ມຂຶ້ນໃນວັນທີ 25 ເມສານີ້ ທີ່ປັກກິ່ງແມ່ນຈະເປັນກອງປະຊຸມທີ່ຈະເປີດສັງກາດໃໝ່ໃຫ້ການດຳເນີນໂຄງການນີ້ໃຫ້ໃຫຍ່ກວ່າເກົ່າ, ດີກວ່າເກົ່າແລະຍົກລະດັບການຮ່ວມມືກັນໃຫ້ສູງກວ່າເກົ່າ ແລະຖ້າປະເທດໃດເຂົ້າຮ່ວມກ່ອນກໍ່ຈະໄດ້ຮັບຜົນປະໂຫຍດກ່ອນດັ່ງຕົວຢ່າງໂຄງການຂອງຫຼາຍປະເທດລວມທັງຂອງລາວເຮົາທີ່ພວມເປັນຮູບປະທຳຂຶ້ນມາໃຫ້ເຫັນແລ້ວ%

***************

ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດແຜນພັດທະນາເສດຖະກິດ ສັງຄົມຂອງແຂວງອຸດົມໄຊ ໃນໄລ ຍະ 1 ປີຜ່ານມາ ເຫັນມີບາດກ້າວຂະຫຍາຍຕົວ ຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ, ມີຄວາມສະຖຽນລະພາບທາງດ້ານການເມືອງ, ມີຄວາມສະຫງົບ ແລະ ເປັນລະບຽບຮຽບຮ້ອຍທາງສັງຄົມ ເປັນປັດໃຈພື້ນຖານທີ່ອຳນວຍຄວາມສະດວກໃຫ້ແກ່ການພັດທະນາ, ປະຊາຊົນລາວບັນດາ ເຜົ່າມີຄວາມເຊື່ອຫມັ້ນຕໍ່ແນວທາງນະໂຍບາຍ ແລະ ການນໍາພາຂອງພັກ, ຕັ້ງໜ້າປະກອບສ່ວນເຂົ້າໃນການປົກປັກຮັກສາ ແລະ ສ້າງສາພັດທະນາ ຢ່າງເປັນຂະບວນຟົດຟື້ນ.

ອີງຕາມແຜນພັດທະນາເສດຖະກິດ ສັງຄົມ ປະຈຳປີ 2019 ຂອງແຂວງອຸດົມໄຊ ໂດຍລວມແລ້ວເຫັນວ່າ ດ້ານເສດຖະກິດມະຫາພາກຂອງແຂວງອຸດົມໄຊ ມີການຂະ ຫຍາຍຕົວ ໂດຍສະເພາະແມ່ນການເຕີບໂຕຂອງເສດຖະກິດ ທີ່ຍັງສືບຕໍ່ຂະຫຍາຍຕົວຢູ່ໃນລະດັບ 7,23% ທຽບໃສ່ມະຕິທີ່ສະພາຮັບຮອງແມ່ນ 7,70%,ຫຼຸດຄາດຫມາຍເລັກຫນ້ອຍ, ລວມຍອດຜະລິດຕະພັນພາຍໃນ ຫຼື ຈີດີພີ ບັນລຸ 3.773,02 ຕື້ກີບ ເທົ່າກັບ 443,88 ລ້ານໂດລາສະຫະລັດ ສະເລ່ຍຕໍ່ຫົວຄົນໄດ້ 1.388 ໂຄລາສະຫະລັດ. ໃນນັ້ນ ຂະແໜງ ກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້ ຂະຫຍາຍຕົວ 6,95%,ອຸດສາຫະກຳ ຂະຫຍາຍຕົວ 3,07%,ຂະແໜງບໍລິການ 12,31% ແລະ ພາສີອາກອນຜະລິດຕະພັນ ແລະ ຂາເຂົ້າຂະຫຍາຍຕົວ7,92%, ດັດຊະນີລາຄາການຊົມໃຊ້ ແລະ ອັດຕາເງິນເຟີ້ ສະເລ່ຍຢູ່ໃນລະດັບ0,57% ລວມແລ້ວມີການປ່ຽນແປງ ຍ້ອນລາຄາສິນຄ້າບາງຫມວດປ່ຽນແປງ ເປັນຕົ້ນແມ່ນ ເຄື່ອງນຸ່ງຫົ່ມ, ທີ່ພັກອາໄສ, ໄຟຟ້າ, ນໍ້າປະປາ, ເຄື່ອງໃຊ້ໃນຄົວເຮືອນ,ຮັກສາສຸຂະພາບ ແລະຢາ, ຄົມມະນາຄົມ ແລະ ຂົນສົ່ງ ແລະ ອື່ນໆ, ການປະຕິບັດລາຍຮັບ ລາຍຈ່າຍງົບປະມານແຫ່ງລັດ ສາມາດຈັດເກັບລາຍຮັບໄດ້ທັງຫມົດ 143.138,17 ລ້ານກີບ( 143 ກວ່າຕື້ກີບ )ປະຕິບັດໄດ້ລື່ນແຜນ 4,16%,ການຄຸ້ມຄອງລາຍຈ່າຍປະຕິບັດໄດ້ 424.473,21 ລ້ານກີບ ( 424 ກວ່າຕື້ກີບ ) ເທົ່າກັບ 97,912%ຂອງແຜນການ, ສະພາບການລົງທຶນ ໂດຍລວມທົ່ວສັງຄົມ ປະຕິບັດໄດ້ 1.436.858,23 ລ້ານກີບ( 1 ພັນ 400 ກວ່າຕື້ ) ປະຕິບັດໄດ້ລື່ນແຜນ 17,5%.

ສ່ວນຄາດຫມາຍສູ້ຊົນໃນປີ 2019ນີ້ ຕ້ອງສ້າງມູນຄ່າຜະລິດຕະພັນພາຍໃນໃຫ້ບັນລຸ 4.063,5 ຕື້ກີບ ສະເລ່ຍຕໍ່ຫົວຄົນໃຫ້ບັນລຸ 1.501,02 ໂດລາສະຫະລັດ, ຈັດເກັບລາຍຮັບເຂົ້າງົບປະມານຂອງແຂວງໃຫ້ໄດ້ 129 ຕື້ກວ່າກີບ, ຄຸ້ມຄອງລາຍຈ່າຍໃຫ້ຢູ່ໃນລະດັບບໍ່ເກີນ 440 ກວ່າຕື້ກີບ.

<<< ຟັງສຽງ >>>

ອົງການການສຶກສາ, ວິທະຍາສາດ ແລະ ວັດທະນະທຳຂອງສະຫະປະ ຊາຊາດ ຫຼື UNESCO ໄດ້ກໍານົດເອົາວັນທີ 13 ກຸມພາຂອງທຸກໆປີເປັນວັນວິທະຍຸໂລກ ໂດຍໄດ້ ຮັບຮອງຈາກສະມັດຊາໃຫຍ່ອົງການສະຫະປະຊາຊາດຮຽບຮ້ອຍແລ້ວ ຍ້ອນເຫັນວ່າ ວິທະຍຸກະຈາຍ ສຽງເປັນຊ່ອງທາງສໍາຄັນໃນການເຂົ້າເຖີງປະຊາຊົນໄດ້ຢ່າງກ້ວາງຂວາງ, ເປັນສື່ມີປະສິດທິພາບທີ່ໃຫ້ຂໍ້ມູນຂ່າວສານ, ຄວາມບັນເທີງ, ການສຶກສາຮຽນຮູ້ ແລະ ເປັນເຄື່ອງມືທີ່ມີປະສິດທິພາບໃນການພັດທະນາສັງຄົມ ໂດຍໄດ້ເລີ່ມຈັດກິດຈະກໍາເພື່ອສະເຫລີມສະຫລອງວັນວິທະຍຸໂລກຢ່າງເປັນທາງການໃນປີ 2012 ເປັນຕົ້ນມາ ແລະ ມີຫົວຂໍ້ການສະເຫລີມສະຫລອງແຕກຕ່າງກັນໃນແຕ່ລະປີ. ສໍາລັບການສະເຫລີມສະຫລອງວັນວິທະຍຸໂລກປີນີ້ ເປັນຄັ້ງທີ 8 ແລ້ວ ພາຍໃຕ້ຫົວຂໍ້ “ ການພົບປະສົນທະນາ, ຄວາມໃຈກ້ວາງ ແລະ ສັນຕິພາບ ”. ວິທະຍຸກະຈາຍສຽງ ຖືເປັນສື່ທີ່ເກົ່າແກ່ຂອງໂລກທີ່ມີປະຫວັດຄວາມເປັນມາຫລາຍກ່ວາ 150 ປີ ມາຮອດປັດຈຸບັນ ວິທະຍຸກະຈາຍສຽງຍັງມີບົດບາດສຳຄັນຢູ່ຫລາຍປະເທດໃນໂລກ ເພາະເປັນສື່ທີ່ມີຄຸນລັກສະນະພິເສດ ແລະ ມີຄຸນລັກສະນະສະເພາະໂຕທີ່ໂດດເດັ່ນບໍ່ຄືສື່ປະເພດອື່ນ ເປັນ ຕົ້ນ: ລາຄາຖືກ, ພົກພາງ່າຍ, ກະຈາຍຂໍ້ມູນຂ່າວສານໄດ້ຢ່າງວ່ອງໄວທັນການ, ກ້ວາງຂວາງ ແລະ ອື່ນໆ. ສຳລັບວິທະຍຸກະຈາຍສຽງຢູ່ສປປ ລາວ ສະຖານີທີ່ເກີດຂຶ້ນກ່ອນໝູ່ ກໍ່ແມ່ນວິທະຍຸກະຈາຍສຽງຝ່າຍປະເທດລາວ ຫລື ວິທະຍຸກະຈາຍສຽງແຫ່ງຊາດລາວໃນປັດຈຸບັນ, ຖືເປັນສື່ເກົ່າແກ່ ແລະ ເປັນສື່ທຳອິດຂອງລາວທີ່ໄດ້ຮັບການສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໃນວັນທີ13 ສິງຫາ 1960 ຢູ່ຖານທີ່ໝັ້ນຂອງການປະຕິວັດ, ເມືອງ ວຽງໄຊ, ແຂວງ ຫົວພັນ. ຕະຫລອດໄລຍະເກືອບ 6 ທົດສະວັດຜ່ານມາ ໄດ້ພິສູດໃຫ້ເຫັນແລ້ວວ່າ: ວິທະຍຸກະຈາຍສຽງແຫ່ງຊາດລາວ ຍາມໃດກໍ່ເປັນກະບອກສຽງອັນແຫລມຄົມ ແລະ ເຊື່ອໃຈໄດ້ຂອງພັກ ແລະ ລັດຖະບານ ກໍ່ຄື ຂອງປະຊາຊົນລາວບັນດາເຜົ່າ, ໂດຍສະເພາະໄລຍະທີ່ປະຊາຊົນລາວບັນດາເຜົ່າໃນທົ່ວປະເທດຕໍ່ສູ້ຢ່າງດຸເດືອດ, ຂ້ຽວຂາດໃນແປວໄຟແຫ່ງສົງຄາມຕ້ານຈັກກະພັດຜູ້ຮຸກຮານ. ວິທະຍຸກະຈາຍສຽງແຫ່ງຊາດລາວ ໄດ້ເປັນກະບອກສຽງທີ່ສຳຄັນທີ່ສຸດປະກອບສ່ວນເຂົ້າໃນການໂຄສະນາຂົົນຂວາຍ ແລະ ປຸກລະດົມເຕົ້າໂຮມຄວາມສາມັກຄີປະຊາຊົນລາວບັນດາເຜົ່າຕໍ່ສູ້ກູ້ຊາດ ຈົນສາມາດຍາດໄດ້ໄຊຊະນະຢ່າງສົມບູນ ແລະ ສະຖາປະນາເປັນ ສປປ ລາວ ຂຶ້ນໃນວັນທີ 2 ທັນວາປີ 1975 ຢ່າງສະຫງ່າຜ່າເຜີຍ. ຫລັງຈາກປະເທດຊາດໄດ້ຮັບການປົດປ່ອຍ ວິທະຍຸກະຈາຍສຽງແຫ່ງຊາດລາວ ຍັງສືບຕໍ່ເປັນສືທີ່ມີບົດບາດສຳຄັນໃນການໂຄສະນາແນວທາງນະໂຍບາຍ, ມະຕິ, ຄຳສັ່ງຂອງພັກ, ກົດໝາຍ ແລະ ນິຕິກຳຕ່າງໆ ຂອງລັດຖະບານຢ່າງຂາດບໍ່ໄດ້ ເພາະເປັນສື່ທີ່ສາມາດເຂົ້າເຖີງປະຊາຊົນຜູ້ທຸກຍາກໃນເຂດຊົນນະບົດຫ່າງໃກສອກຫລີກໄດ້ດີກ່ວາສື່ອື່ນໆ. ພ້ອມນີ້, ພັກ ແລະ ລັດຖະບານລາວ ຍັງໄດ້ສະໜັບ ສະໜູນດ້ານວັດຖຸ-ອຸປະກອນດ້ານເຕັກນິກ ແລະ ອື່ນໆ ໃຫ້ຂົງເຂດວິທະຍຸກະຈາຍສຽງ, ພ້ອມທັງໄດ້ອະນຸຍາດສ້າງຕັ້ງສະຖານີວິທະຍຸກະຈາຍສຽງທັງຢູ່ສູນກາງ ແລະ ທ້ອງຖິ່ນຂຶ້ນຫລາຍແຫ່ງ. ປັດຈຸບັນ ທົ່ວປະເທດມີວິທະຍຸກະຈາຍສຽງ 76 ແຫ່ງ, ໃນນີ້ຢູ່ສູນກາງ 3 ແຫ່ງ ແລະ ທ້ອງຖິ່ນ 73 ແຫ່ງ. ນອກນີ້ ຍັງໄດ້ຕິດຕັ້ງລະບົບໂທລະໂຄ່ງຢູ່ 5.747 ບ້ານໃນຈໍານວນ 8.495 ບ້ານໃນທົ່ວປະເທດ. ຂະນະທີ່ສັນຍານວິທະຍຸກະຈາຍສຽງສາມາດກວມເອົາຫລາຍກ່ວາ 90 ສ່ວນຮ້ອຍຂອງພື້ນທີ່ທົ່ວປະເທດ ເຮັດໃຫ້ການໂຄສະນາແນວທາງນະໂຍ ບາຍຂອງພັກ, ລະບຽບກົດໝາຍຂອງລັດ, ລວມທັງການນຳສະເໜີຂໍ້ມູນຂ່າວສານຕ່າງໆ ເຂົ້າເຖີງປະຊາຊົນທັງໃນຕົວເມືອງ ແລະ ປະຊາຊົນຜູ້ທຸກຍາກໃນຊົນນະບົດເຂດຫ່າງໄກສອກ ຫລີກນັບມື້ທົ່ວເຖີງໃນທົ່ວປະເທດ. ທ່ານ ປິ່ນປາດຖະໜາ ພັນທະມາລີ, ຫົວໜ້າກົມສື່ມວນຊົນ, ກະຊວງຖະແຫລງຂ່າວ, ວັດທະ ນະທໍາ ແລະ ທ່ອງທ່ຽວ ມີຄຳເຫັນວ່າ: “ບໍ່ວ່າໃນອະດີດ ກໍ່ຄື ປັດຈຸບັນ ລັດຖະບານໄດ້ໃຫ້ຄວາມສໍາຄັນຕໍ່ວິທະຍຸກະຈາຍສຽງ ຍັງເປັນສື່ທີ່ມີບົດບາດສໍາຄັນໃນສັງຄົມລາວ ເພາະເປັນສື່ທີ່ສາມາດນໍາສະເໜີຂໍ້ມູນຂ່າວສານຕ່າງໆ ໄດ້ຢ່າງວ່ອງໄວທັນເຫດການ ແລະ ມີເນື້ອຫາສາລະທີ່ຫລາກຫລາຍ. ນອກຈາກນີ້ ຍັງເປັນສື່ທີ່ສາມາດເຂົ້າເຖີງປະຊາຊົນໃນເຂດຫ່າງໃກສອກຫລີກໄດ້ດີກ່ວາສືປະເພດອື່ນຂອງລາວທີ່ມີຢູ່ໃນປັດຈຸບັນນີ້”. ສປປ ລາວ ເປັນປະເທດທີ່ຍັງທຸກຍາກ, ພູມສັນຖານຂອງປະເທດເປັນພູດອຍກວມເອົາປະມານ 3 ສ່ວນ 4 ຂອງເນື້ອທີ່ທົ່ວປະເທດ ມີພຽງສື່ອີເລັກໂຕຼນິກຄືວິທະຍຸກະຈາຍສຽງທີ່ສາມາດເຂົ້າເຖີງປະຊາ ຊົນໃນເຂດຊົນນະບົົດຫ່າງໄກສອກຫລີກໄດ້ດີກ່ວາສື່ອື່ນ ເຮັດໃຫ້ເຂົາເຈົ້າຮັບຂໍ້ມູນຂ່າວສານຕ່າງໆ ຜ່ານວິທະຍຸກະຈາຍສຽງເປັນສ່ວນໃຫຍ່. ທ່ານ ສົມລົດ ສຸລິຍົງ, ປະຊາຊົນບ້ານ ຫ້ວຍມອນ ຊຶ່ງເປັນບ້ານທີ່ຫ່າງໄກສອກຫລີກຂອງ ເມືອງ ວຽງຄໍາ, ແຂວງ ຫລວງພະບາງ ໃຫ້ສຳພາດວ່າ: “ຮັບຟັງວິທະຍຸເປັນປະຈໍາ ເພາະເປັນສື່ທີ່ຕົນ ເອງສາມາດເຂົ້າເຖີງໄດ້ດີກ່ວາສື່ປະເພດອື່ນ, ເປັນສື່ທີ່ໃຫ້ທັງຄວາມບັນເທີງ ແລະ ເນື້ອຫາສາລະຄວາມຮູ້ຕ່າງໆ ໄດ້ຫລາກຫລາຍ ໂດຍຟັງເປັນປະຈໍາທຸກວັນ” ປັດຈຸບັນ, ໂລກຂອງພວກເຮົາພວມຢູ່ໃນຍຸກແຫ່ງວິທະຍາສາດເຕັກໂນໂລຊີທີ່ທັນສະໄໝ ແລະ ຍຸກຂອງສື່ສັງຄົມອອນລາຍທີ່ວ່ອງໄວທັນເຫດການ. ສະນັ້ນ ເຖີງແມ່ນວ່າວິທະຍຸກະຈາຍສຽງ ຈະມີບົດບາດສຳຄັນ ແລະ ເປັນກະບອກສຽງທີ່ໄວ້ໃຈໄດ້ຂອງພັກ ແລະ ລັດຖະບານ, ກໍ່ຄື ຂອງປະຊາຊົນບັນດາເຜົ່າ, ແຕ່ວິທະຍຸກະຈາຍສຽງ ກໍ່ຄື ສື່ປະເພດອື່ນຂອງລາວທີ່ເປັນສື່ເກົ່າ ແມ່ນປາດສະຈາກບໍ່ໄດ້ຜົນກະທົບທີ່ໄດ້ຮັບຈາກການເຂົ້າມາຂອງສື່ໃໝ່ ເພາະມັນສົ່ງຜົນກະທົບໂດຍກົງຕໍ່ຈຳນວນຜູ້ຟັງ ແລະ ການເຂົ້າມາໂຄສະນາສິນຄ້າຂອງຜູ້ປະກອບການທີ່ມີທ່າອ່ຽງນັບມື້ຫລຸດລົງ ເນື່ອງຈາກຜູ້ຟັງຫັນໄປບໍລິໂພກຂໍ້ມູນຂ່າວສານ ແລະ ໂຄສະນາສິນຄ້າຕ່າງໆ ຜ່ານສື່ໃໝ່ນັບມື້ເພີ່ມຂຶ້ນ. ທ່ານ ໂພສີ ແກ້ວມະນີວົງ, ຜູ້ອຳນວຍການວິທະຍຸກະຈາຍສຽງແຫ່ງຊາດ ໃຫ້ສໍພາດວ່າ: “ສະເພາະວິທະຍຸກະຈາຍສຽງແຫ່ງຊາດ ໄດ້ປັບປຸງຕົນເອງຫລາຍຢ່າງເພື່ອຮັບມືກັບການເຂົ້າມາຂອງສື່ ໃໝ່ ເປັນຕົ້ນ ໄດ້ປັບປຸງດ້ານເນື້ອໃນໃຫ້ເນື້ອຫາສາລະທີ່ຫລາກຫລາຍ ແລະ ໜ້າສົນໃຈກ່ວາເກົ່າ, ເພີ່ມທະວີການພົວພັນຮ່ວມມືກັບວິທະຍຸຂອງສາກົນດ້ວຍການແລກປ່ຽນຂໍ້ມູນຂ່າວສານ ແລະ ເຕັກນິກຮ່ວມກັນ. ນອກນີ້ ໄດ້ນຳໃຊ້ສື່ໃໝ່ ຄື: ເວັບໄຊ, ເຟສບຸກ ແລະ ຢູທູບໃນການນຳສະເໜີລາຍການຕ່າງຯ ຂອງວິທະຍຸກະຈາຍສຽງແຫ່ງຊາດທີ່ມີທັງຄລິປວິດີໂອ, ພາບນິ້ງ ແລະ ອື່ນໆ ເຮັດໃຫ້ຂໍ້ມູນຂ່າວສານວ່ອງໄວ ແລະ ກ້ວາງໄກຂຶ້ນກ່ວາເກົ່າ”. ໃນຍຸກປັດຈຸບັນທີ່ເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານ ແລະ ເຄືອຂ່າຍສັງຄົມອອນລາຍພັດທະນາຢ່າງວ່ອງໄວແບບກ້າວກະໂດດ ເຮັດໃຫ້ວົງການສື່ມວນຊົນໃນທົ່ວໂລກມີການປ່ຽນແປງຢ່າງວ່ອງໄວ, ໃນນີ້ ລວມທັງສື່ວິທະຍຸກະຈາຍສຽງຂອງລາວ ແຕ່ສື່ວິທະຍຸກະຈາຍສຽງ ນັບທັງວິທະຍຸກະຈາຍສຽງແຫ່ງຊາດລາວ ແລະ ວິທະຍຸກະຈາຍສຽງແຫ່ງອື່ນໆ ທັງຢູ່ສູນກາງ ແລະ ທ້ອງຖິ່ນຂອງລາວ ໄດ້ປັບປຸງຕົນເອງຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ. ນອກຈາກນຳສະເໜີຜ່ານຄື້ນວິທະຍຸແລ້ວ ຍັງໄດ້ກະຈາຍຜ່ານເວັບໄຊ, ເຟສບຸກ, ຢູທູບ ແລະ ແອັບພີເຄເຊິ່ນອື່ນໆ ເຮັດໃຫ້ສື່ວິທະຍຸກະຈາຍສຽງຢູ່ໃນລາວຍັງມີບົດບາດສຳຄັນຕໍ່ສັງຄົມ ກາຍເປັນກະບອກສຽງອັນແຫລມຄົມຂອງພັກ ແລະ ລັດຖະບານຕະຫລອດມາ. ໃນໂອກາດວັນວິທະຍຸໂລກ ວັນທີ 13 ກຸມພາປີນີ້ ຮຽກຮ້ອງມາຍັງວິທະຍຸກະຈາຍສຽງຂອງລາວແຕ່ລະແຫ່ງ ທັງຢູ່ສູນກາງ ແລະ ທ້ອງຖິ່ນ ຈົ່ງສືບຕໍ່ພັດທະນາ ແລະ ປັບປຸງຕົນເອງໃຫ້ຫລາຍຂຶ້ນ ກ່ວາເກົ່າທັງທາງດ້ານເນື້ອໃນ, ເຕັກນິກ ແລະ ອື່ນໆ ລວມເຖີງການຫັນມານຳໃຊ້ສື່ໃໝ່ເຂົ້າໃນການນຳສະເໜີຂໍ້ມູນຂ່າວສານເນື້ອຫາສາລະຕ່າງໆ ໃຫ້ມີຄວາມຫລາກຫລາຍກ່ວາເກົ່າ ເພື່ອປະກອບສ່ວນໂຄສະນາແນວທາງນະໂຍບາຍຂອງພັກ ແລະ ແຜນພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມຂອງລັດຖະບານ ກໍ່ຄື ການແກ້ໄຂຄວາມທຸກຍາກຂອງປະຊາຊົນລາວບັນດາເຜົ່າໃຫ້ນັບມື້ຫລຸດລົງ ເພື່ອນຳເອົາປະເທດຊາດຫລຸດພົ້ນອອກຈາກປະເທດດ້ອຍພັດທະນາໃນປີ 2024 ຕາມທີ່ພັກ ແລະ ລັດຖະບານໄດ້ວາງຄາດ ໝາຍເອົາໄວ້ ແລະ ເຮັດໃຫ້ວິທະຍຸກະຈາຍສຽງຂອງລາວ ສືບຕໍ່ຍືນຍົງຄົງຢູ່ຕໍ່ໄປຄືວິທະຍຸກະຈາຍສຽງທີ່ກ້າວໜ້າທຸກໆແຫ່ງໃນທົ່ວໂລກ.

ຕະຫຼອດໄລຍະ 6 ເດືອນຕົ້ນປີ 2018 ທາງພະແນກການເງິນແຂວງອຸດົມໄຊ ໄດ້ພ້ອມກັນເຄື່ອນໄຫວຈັດຕັ້ງປະຕິບັດວຽກງານຂອງຕົນເອງຢ່າງຕັ້ງໜ້າ ໂດຍສະເພາະແມ່ນວຽກງານແຜນງົບປະມານແຫ່ງລັດ ເຊິ່ງເຮັດໃຫ້ມີຜົນສຳເລັດໃນຫຼາຍດ້ານ ເປັນຕົ້ນແມ່ນ ສາ ມາດເບີກຈ່າຍເງິນເດືອນ,ເງິນອຸດຫນູນ ແລະ ເງິນນະໂຍບາຍຕ່າງໆ ໃຫ້ແກ່ພະນັກງານ ຢ່າງເປັນປົກກະຕິ ແລະ ທັນກັບເວລາ ແຕ່ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ ເມື່ອທຽບ ໃສ່ຕົວເລກທິດທາງແຜນການລວມປະຈຳປີ ເຫັນວ່າຍັງບໍ່ທັນບັນລຸຕາມເປົ້າຫມາຍເທື່ອ.

ອີງຕາມການສະຫຼຸບຕີລາຄາ ຂອງສະພາປະຊາຊົນແຂວງອຸດົມໄຊ ໃນໂອກາດດໍາເນີນກອງປະຊຸມ ສະໄຫມສາມັນເທື່ອທີ 5 ຂອງສະພາປະຊາຊົນແຂວງອຸດົມໄຊ ຊຸດທີ 1 ເຫັນວ່າ ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດແຜນງົບປະມານແຫ່ງລັດ ໃນໄລຍະ 6 ເດືອນຕົ້ນປີ ຍັງບໍ່ທັນບັນ ລຸຕາມເປົ້າຫມາຍ ເຊິ່ງສະແດງອອກໃຫ້ເຫັນຄື ການຂຸດຄົ້ນແຫລ່ງລາຍຮັບທີ່ບົ່ມຊ້ອນພາຍໃນແຂວງ ຍັງບໍ່ທັນໄດ້ດີເທົ່າທີ່ຄວນ ເຊັ່ນ ການຈັດເກັບອາກອນຄ່າເຊົ່າລະຫວ່າງຄົນລາວກັບຄົນຕ່າງປະເທດຍັງບໍ່ຊອດຄ່ອງກັບມູນຄ່າຕົວຈິງ, ການຈັດເກັບລາຍຮັບກັບຫົວໜ່ວຍທຸ ລະກິດ ຍັງມີລັກສະນະຕໍ່ລອງ, ຜ່ອນສັ້ນຜ່ອນຍາວ ແລະ ເຊື່ອງອໍາຕົວເລກລາຍຮັບຂອງຫົວໜ່ວຍທຸລະກິດ ໂດຍລວມແລ້ວ ສາມາດຈັດເກັບລາຍຮັບເຂົ້າງົບປະມານແຫ່ງລັດໄດ້ທັງຫມົດ 54 ກວ່າຕື້ກີບ ເທົ່າກັບ 46 % ຂອງແຜນການປີ ໃນນັ້ນ ໄດ້ມາຈາກການຄຸ້ມຄອງລັດວິສາຫະກິດ, ຄ່າທຳນຽມ ແລະ ຄ່າບໍລິການ. ສ່ວນການຄຸ້ມຄອງລາຍຈ່າຍສາມາດປະຕິ ບັດໄດ້ 200 ກວ່າຕື້ກີບ ເທົ່າກັບ 47 %.

ສາເຫດທີ່ເຮັດໃຫ້ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດແຜນງົບປະມານແຫ່ງລັດຂອງແຂວງ ໃນໄລຍະ 6ເດືອນຕົ້ນປີ 2018 ບໍ່ໄດ້ຕາມແຜນນັ້ນ ແມ່ນເນື່ອງມາຈາກຫຼາຍບັນຫາ ເປັນຕົ້ນແມ່ນການວິເຄາະ, ວິໄຈ ແລະ ເກັບກໍາຖານຂໍ້ມູນຂອງຂະແໜງການຢູ່ຮາກຖານບໍ່ທັນແນ່ນອນ ແລະ ຊັດເຈນ, ຄວາມເປັນເຈົ້າການຂອງຂະແໜງການທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ທັງຂັ້ນແຂວງ ແລະ ເມືອງຍັງບໍ່ທັນໜັກແໜ້ນເທົ່າທີ່ຄວນ,ການແບ່ງຂັ້ນຄຸ້ມຄອງ ແລະ ການປະສານງານ ຍັງບໍ່ທັນໄປຕາມທິດສາມສ້າງ,ການສະໜອງງົບປະມານ ເພື່ອພັດທະນາຊົບພະຍາກອນມະນຸດ ໃຫ້ແກ່ກົງຈັກຊ່ວຍວຽກຂອງລັດຍັງບໍ່ທັນຕອບສະໜອງ ແລະ ບັນດາຂະແໜງ ການທີ່ມີລາຍຮັບຍັງບໍ່ທັນມີມາດຕະການທີ່ເຂັ້ມງວດໃນການຈັດເກັບລາຍຮັບເຂົ້າງົບປະມານ.

ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ ໃນໄລຍະ 6 ເດືອນທ້າຍປີນີ້ ທາງຂະແໜງການທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ກໍຄື ອົງການປົກຄອງແຂວງ ຈະໄດ້ເອົາໃຈໃສ່ສືບຕໍ່ປັບປຸງແກ້ໄຂ ແລະ ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດໃຫ້ດີຂຶ້ນ ແລະ ບັນລຸຕາມເປົ້າຫມາຍທີ່ວາງໄວ້.

ບົດຈາກ: ຄານມະນີ ຮຽນດໍຈັນ

ບົດບາດ ຂອງ ສປ ຈີນ ໃນອົງການຮ່ວມມືຊຽງໄຮ້ (SCO)

ໂດຍ: ນ. ພິມມະສອນ ອິນແສງ, ໂຄງການຄົ້ນຄວ້າຮ່ວມ ລາວ-ຈີນ

ສະຖາບັນການຕ່າງປະເທດ, ກະຊວງການຕ່າງປະເທດ

ສປ ຈີນ ໄດ້ກ້າວເຂົ້າສູ່ໄລຍະໃໝ່ແຫ່ງການພັດທະນາ ໂດຍຢຶດຖື ແລະ ພັດທະນາສັງຄົມນິຍົມແບບມີສີສັນຂອງຈີນ, ເປີດກວ້າງການຮ່ວມມືກັບສາກົນ ຊຶ່ງໄດ້ກາຍເປັນນະໂຍບາຍການຕ່າງປະເທດຫຼັກຂອງຈີນໃນການພົວພັນຮ່ວມມືກັບສາກົນ ໂດຍສະເພາະພາຍຫຼັງການເປີດປະເທດທາງດ້ານເສດຖະກິດ ໃນປີ 1986. ພາຍຫຼັງການກ້າວເຂົ້າສູ່ສັດຕະວັດທີ 21 ນະໂຍບາຍການຕ່າງປະເທດຂອງ ສປ ຈີນ ໄດ້ມີການປ່ຽນແປງ, ໂດຍອີງໃສ່ສະພາບການສາກົນທີ່ມີການປ່ຽນແປງທິດທາງໄປສູ່ການເມືອງແບບຫຼາຍຂົ້ວ ແລະ ການຂະຫຍາຍຕົວຂອງລະບອບປະຊາທິປະໄຕ, ສປ ຈີນ ໄດ້ວາງເປົ້າໝາຍແນວທາງການຕ່າງປະເທດອອກຢ່າງຈະແຈ້ງ ໂດຍເນັ້ນໜັກການໄດ້ຮັບການຍອມຮັບຈາກປະຊາຄົມໂລກ, ຂະຫຍາຍການຮ່ວມມື ຫຼີກເວັ້ນການຖືກໂດດດ່ຽວ, ຕັ້ງໜ້າປະຕິບັດຕາມແນວທາງການສ້າງການຮ່ວມມືທາງດ້ານເສດຖະກິດ ແລະ ສ້າງທິດສະດີນະໂຍບາຍການຕ່າງປະເທດທີ່ເອີ້ນວ່າ “ສ້າງສັນຕິພາບໃນໂລກ” ໂດຍມີແນວທາງໃນການປົກປັກຮັກສາ ແລະ ເສີມສ້າງສັນຕິພາບໃນພາກພື້ນ ແລະ ໃນໂລກ.

ສປ ຈີນ ໄດ້ກາຍເປັນກໍາລັງແຮງໃຫ້ແກ່ການພັດທະນາພາຍໃນພາກພື້ນ ໂດຍອາໄສຄວາມໄດ້ປຽບທາງດ້ານປະຊາກອນ, ໃນຕົ້ນປີ 2017 ນັກທ່ອງທ່ຽວຈາກຈີນ ໄດ້ສ້າງລາຍຮັບອັນມະຫາສານໃຫ້ແກ່ບັນດາປະເທດອ້ອມຂ້າງໂດຍສະເພາະແມ່ນບັນດາປະເທດ ອາຊຽນ ທີ່ມີຍອດລາຍຮັບເພີ່ມຂຶ້ນຈາກນັກທ່ອງທ່ຽວຊາວຈີນ. ໃນປີ 2016, ປະຊາຊົນຈີນໄດ້ໃຊ້ຈ່າຍໃນການທ່ອງທ່ຽວນອກປະເທດເຖິງ 109.8 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ; ດ້ານເສດຖະກິດ ສປ ຈີນເປັນຕະຫຼາດທີ່ໃຫຍ່ທີ່ສຸດໃນໂລກ ໂດຍໃນໄລຍະ 5 ປີມານີ້ ຈີນ ມີຄວາມຕ້ອງການສິນຄ້ານໍາເຂົ້າມູນຄ່າກວ່າ 10.000 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ. ສປ ຈີນ ໄດ້ໃຫ້ຄວາມສໍາຄັນອັນເປັນບູລິມະສິດໃນການດໍາເນີນວຽກງານການຕ່າງປະເທດກັບປະເທດອ້ອມຂ້າງ ດັ່ງສຸພາສິດຂອງຈີນໄດ້ກ່າວໄວ້ວ່າ: “ພີ່ນ້ອງທາງໄກ ບໍ່ທໍ່ກັບເພື່ອນບ້ານທີ່ຢູ່ໃກ້” ຕໍ່ນະໂຍບາຍດັ່ງກ່າວ ສປ ຈີນ ໄດ້ສ້າງຂໍ້ລິເລີ່ມການຮ່ວມມືໃນຮູບແບບຕ່າງໆເຊັ່ນ: ຂໍ້ລິເລີ່ມ “ໜຶ່ງແລວໜຶ່ງເສັ້ນທາງ” (BRI), ການຮ່ວມມືຂອບແມ່ນໍ້າຂອງ-ແມ່ນໍ້າລ້ານຊ້າງ (LMC), ບັນດາປະເທດຕະຫຼາດເສດຖະກິດໃໝ່ (BRICS), ການຮ່ວມມືໂບອາວ (BOAO) ແລະ ອື່ນໆ. ນອກຈາກນີ້, ຍັງມີການຮ່ວມມືລະຫວ່າງ ສປ ຈີນ ກັບ ອາຊີກາງ ຫຼື ເອີ້ນວ່າ “ເຂດເຊື່ອມຈອດທາງລະຫວ່າງອາຊີ ແລະ ເອີຣົບ (Eurasian)” ເຊິ່ງເປັນເສັ້ນທາງດັ່ງເດີມຂອງເສັ້ນທາງສາຍໄໝທີ່ເຊື່ອມຈອດທາງດ້ານການຄ້າລະຫວ່າງສອງທະວີບ ແລະ ການຮ່ວມມືໜຶ່ງທີ່ສໍາຄັນລະຫວ່າງສອງພາກພື້ນນີ້ແມ່ນການຮ່ວມມື ຊຽງໄຮ້ ເຊິ່ງເປັນກົນໄກທີ່ສໍາຄັນໃນການເສີມຂະຫຍາຍການພົວພັນດ້ານຕ່າງໆຢ່າງຕັ້ງໜ້າ.

ອົງການຮ່ວມມື ຊຽງໄຮ້ ຫຼື Shanghai Cooperation Organization (SCO) ເປັນອົງການການຮ່ວມມືທາງດ້ານການເມືອງ, ເສດຖະກິດ ແລະ ຄວາມໝັ້ນຄົງ ລະຫວ່າງທະວີບອາຊີ ແລະ ອາຊີກາງ (Eurasian). ຊຶ່ງໄດ້ຮັບການ ສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໃນວັນທີ 15 ມິຖຸນາ 2001 ທີ່ ຊຽງໄຮ້, ສປ ຈີນ ໂດຍການເຂົ້າຮ່ວມຂອງຜູ້ນໍາ 6 ປະເທດ ຄື: ສປ ຈີນ, ກາຊັກສະຖານ, ກຽກກິດສະຖານ, ຣັດເຊຍ, ຕັດຈິກິດສະຖານ ແລະ ອຸດສະເບກິດສະຖານ ແລະ ໄດ້ມີການລົງນາມຮັບຮອງເອົາຖະແຫຼງການຮ່ວມມື ຊຽງໄຮ້, ຢູ່ໃນຖະແຫຼງການດັ່ງກ່າວ ຍັງໄດ້ລະບຸການເປີດກວ້າງສູ່ພາຍນອກ ໂດຍມີຈຸດປະສົງເພື່ອຍົກລະດັບການຮ່ວມມືໃຫ້ກວ້າງຂວາງອອກໄປ, ຈົນມາຮອດເດືອນກໍລະກົດ ປີ 2005 ໃນກອງປະຊຸມສຸດຍອດຢູ່ ນະຄອນຫຼວງ ອັດສະຕານາ ປະເທດ ກາຊັກສະຖານ ແລະ ໄດ້ມີ 4 ປະເທດເຂົ້າຮ່ວມເປັນປະເທດສັງເກດການ ຄື: ອິນເດຍ, ອີ່ຣ່ານ, ມົງໂກລີ ແລະ ປາກິດສະຖານ ແລະ ໃນເດືອນກໍລະກົດ ປີ 2015, ກອງປະຊຸມສຸດຍອດທີ່ຣັດເຊຍ ໄດ້ຍົກລະດັບປະເທດ ອິນເດຍ ແລະ ປາກິດສະຖານ ເຂົ້າເປັນສະມາຊິກ ແລະ ໄດ້ມີການຮັບຮອງຢ່າງເປັນທາງການໃນວັນທີ 9 ມິຖຸນາ 2017. ນັບແຕ່ປີ 2007, SCO ໄດ້ລິເລີ່ມໂຄງການຂະໜາດໃຫຍ່ 20 ກວ່າໂຄງການ ທາງດ້ານຄົມມະນາຄົມ, ພະລັງງານ, ສື່ສານຄົມມະນາຄົມ ແລະ ຈັດການປະຊຸມທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບ ຄວາມໝັ້ນຄົງ, ປ້ອງກັນຊາດ, ການຮ່ວມມືຕ່າງປະເທດ, ເສດຖະກິດ, ວັດທະນະທໍາ, ການທະນາຄານ ແລະ ອື່ນໆຂອງປະເທດສະມາຊິກ. ນອກຈາກນັ້ນ, ຍັງໄດ້ສ້າງຕັ້ງການເປັນຄູ່ຮ່ວມກັບບັນດາອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນເຊັ່ນ: ອົງການສະຫະປະຊາຊາດ (UN) ໃນປີ 2004, ບັນດາລັດເອກະລາດໃນເຄືອຈັກກະພົບ (Commonwealth of Independent States) ໃນປີ 2005, ອາຊຽນ (ASEAN)ໃນປີ 2005, ອົງການສົນທິສັນຍາຄວາມໝັ້ນຄົງຮ່ວມ (Collective Security Treaty Organization ), ອົງການຮ່ວມມືດ້ານເສດຖະກິດໃນປີ 2007, ອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ເພື່ອຕ້ານຢາເສບຕິດ ແລະ ອາຊະຍາກໍາ (UNODC) ໃນປີ 2011, ກອງປະຊຸມວ່າດ້ວຍການຊອກມາດຕະການສ້າງຄວາມໄວ້ວາງໃຈໃນອາຊີ (the Conference on Interaction and Confidence-Building Measures in Asia/CICA) ໃນປີ 2014, ຄະນະກຳມະການດ້ານເສດຖະກິດ ແລະ ສັງຄົມ ຂອງສະຫະປະຊາຊາດສໍາລັບ ອາຊີ ແລະ ປາຊີຟິກ (the United Nations Economic and Social Commission for Asia and the Pacific) ໃນປີ 2015.

ອົງການຮ່ວມມືຊຽງໄຮ້ ມີຈຸດປະສົງຫຼັກເພື່ອເພີ່ມທະວີຄວາມໄວ້ເນື້ອເຊື່ອໃຈເຊິ່ງກັນແລະກັນ ແລະ ມິດຕະພາບຖານບ້ານໄກ້ເຮືອນຄຽງ ລະຫວ່າງ ບັນດາປະເທດສະມາຊິກ, ປົກປັກຮັກສາ ແລະ ຮັບປະກັນໃຫ້ພາກພື້ນມີສັນຕິພາບ, ຄວາມປອດໄພ ແລະ ສະຖຽນລະພາບ, ຊຸກຍູ້ສ້າງກົດລະບຽບໃໝ່ດ້ານເສດຖະກິດທີ່ມີປະຊາທິປະໄຕ, ຍຸຕິທໍາ ແລະ ສົມເຫດສົມຜົນ. SCO ຈັດກອງປະຊຸມສຸດຍອດລະດັບປະມຸກລັດໃນທຸກໆປີ ໂດຍມີການໝູນວຽນກັນເປັນເຈົ້າພາບ ລະຫວ່າງ ປະເທດສະມາຊິກ, ກອງປະຊຸມສຸດຍອດຄັ້ງທໍາອິດໄດ້ຈັດຂຶ້ນໃນວັນທີ 14 ມິຖຸນາ 2001 ທີ່ນະຄອນຊຽງໄຮ້ ແລະ ໄດ້ໝູນວຽນຈັດຢູ່ແຕ່ລະປະເທດສະມາຊິກ ຈົນຮອດຄັ້ງລ້າສຸດ 2017 ແມ່ນໄດ້ຈັດຂຶ້ນຢູ່ເມືອງ ຊິງຕາວ ແຂວງຊານຕົງ, ສປ ຈີນ. ໃນປີ 2018 ນີ້ ເປັນປີຄົບຮອບ 17 ປີ ນັບຕັ້ງແຕ່ໄດ້ມີການສ້າງຕັ້ງເປັນຕົ້ນມາ, SCO ໄດ້ກ້າວຜ່ານສີ່ໄລຍະແຫ່ງການພັດທະນາ ໂດຍແບ່ງເປັນແຕ່ລະໄລຍະດັ່ງນີ້:

ໄລຍະທີ 1 (1996-2001): ເປັນໄລຍະແຫ່ງການແຕກໜໍ່ຈໍ່ແໜງ, ພາຍຫຼັງການລົ່ມສະຫຼາຍຂອງອະດີດສະຫະພາບໂຊວຽດ, ສປ ຈີນ ແລະ ປະເທດອະດີດສະຫະພາບໂຊວຽດ ໄດ້ຊອກຫາກາລະໂອກາດໃໝ່ໃນການຮ່ວມມື, ສ້າງຄວາມເຫັນອົກເຫັນໃຈ ເຊິ່ງກັນ ແລະ ກັນ, ເລີ່ມຕົ້ນການເຈລະຈາເພື່ອແກ້ໄຂບັນຫາທີ່ຫຼົງເຫຼືອຫຼັງສົງຄາມ.
ໄລຍະທີ 2 (2001-2004): ເປັນໄລຍະແຫ່ງການເລີ່ມຕົ້ນການສ້າງສາ, ໂດຍໃນໄລຍະນີ້ຈຸດໜັກແມ່ນເນັ້ນໃສ່ການປົວແປງພາຍໃນເຮັດໃຫ້ການຮ່ວມມືເປັນໄປຢ່າງມີລະບົບ. ໃນນັ້ນ, ໄດ້ປະກາດການສ້າງຕັ້ງ ໂດຍໃນວັນທີ 14-15 ມິຖຸນາ 2001 ໄດ້ມີການລົງນາມສ້າງຕັັ້ງ “ອົງການຮ່ວມມືຊຽງໄຮ້” ຢ່າງເປັນທາງການໃນກອງປະຊຸມສຸຍອດຄັ້ງທໍາອິດ ທີ່ນະຄອນຊຽງໄຮ້ ສປ ຈີນ ແລະ ໄດ້ມີການກຳນົດກົດລະບຽບຕ່າງໆ ພ້ອມນັ້ນ ກໍໄດ້ມີການຈັດຕັ້ງໂຄງຮ່າງການຈັດຕັ້ງຕ່າງໆ.
ໄລຍະທີ 3 (2004-2017): ເປັນໄລຍະແຫ່ງການເຕີບໃຫຍ່ຂະຫຍາຍຕົວ, ນອກຈາກຈະມີການກໍ່ສ້າງພາຍໃນແລ້ວ, SCO ໄດ້ເພີ່ມທະວີການຮ່ວມມືກັບພາຍນອກ ສະແດງອອກໃນການຂະຫຍາຍສະມາຊິກເພີ່ມຕື່ມຈາກ 6 ປະເທດ ເປັນ 8 ປະເທດ ແລະ ຮັບເອົາ 4 ປະເທດສັງເກດການ, 6 ປະເທດຄູ່ຮ່ວມເຈລະຈາ ແລະ ເພີ່ມການຮ່ວມມືກັບບັນດາອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນ, ຖືໄດ້ວ່າເປັນອົງກອນການຮ່ວມມືທີ່ມີຄູ່ຮ່ວມທີ່ໃຫຍ່ທີ່ສຸດໃນຂົງເຂດອາຊີເອີຣົບ.
ໄລຍະທີ 4 (ເດືອນມິຖຸນາ 2017 – ປະຈຸບັນ): ແມ່ນໄລຍະປັບປຸງ ແລະ ພັດທະນາ. SCO ໄດ້ບັນລຸ ບັນດາເປົ້າໝາຍ ແລະ ຈຸດປະສົງທີ່ໄດ້ວາງໄວ້, ເຊິ່ງສະແດງອອກໃຫ້ເຫັນດັ່ງນີ້: ບົດບາດ ຂອງ SCO ຢູ່ໃນພາກພື້ນໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນ, ປະຊາກອນເພີ່ມຂຶ້ນຈາກ 25% ເປັນ 44%, GDP ເພີ່ມຂຶ້ນຈາກ 15% ເປັນ 25%, ແລະ ໄດ້ຂະຫຍາຍການຮ່ວມມື ໄປສູ່ຂົງເຂດຕ່າງໆ.

ອົງການຮ່ວມມືຊຽງໄຮ້ ເປັນອົງກອນທີ່ມີທັງກາລະໂອກາດອັນໃໝ່ແຫ່ງການຮ່ວມມື ລະຫວ່າງ ສປ ຈີນ ກັບບັນດາປະເທດຕ່າງໆ ບໍ່ພຽງແຕ່ເປັນໝາກຜົນແຫ່ງການດໍາເນີນການທູດແບບໃໝ່ ທີ່ເນັ້ນໃສ່ການເສີມສ້າງສັນຕິພາບຢູ່ໃນພາກພື້ນ ແລະ ໃນໂລກ, ໂດຍສະເພາະ ແມ່ນເປັນໜຶ່ງໃນຍຸດທະສາດ “ໜຶ່ງແລວໜຶ່ງເສັ້ນທາງ” ເປັນການເພີ່ມທະວີການຂະຫຍາຍຕົວທາງດ້ານເສດຖະກິດໃຫ້ແກ່ບັນດາປະເທດສະມາຊິກ, ເພື່ອເປັນການດຸ່ນດ່ຽງ ແລະ ຮັດແຄບຊ່ອງຫວ່າງທາງດ້ານເສດຖະກິດ ລະຫວ່າງ ຕາເວັນອອກ ແລະ ຕາເວັນຕົກ. ສະຫຼຸບລວມແລ້ວ, ອົງການຮ່ວມມື ຊຽງໄຮ້ ເປັນອົງກອນທີ່ມີທ່າແຮງໃນການຂະຫຍາຍຕົວທີ່ໃຫຍ່ສົມຄວນ, ເປັນການຮັດແໜ້ນການພົວພັນທາງດ້ານຕ່າງໆ ລະ ຫວ່າງ ທະວີບອາຊີ ແລະ ເອີຣົບ. ກອງປະຊຸມລ້າສຸດທີ່ໄດ້ຈັດຂຶ້ນຢູ່ ຊິງຕາວ ເປັນການທົບທວນຄືນການເຄື່ອນໄຫວຕະຫຼອດໄລຍະ 17 ປີ ຂອງອົງກອນທີ່ມີບົດບາດຕໍ່ການປ່ຽນແປງຂອງພາກພື້ນ ແລະ ຂອງໂລກ, ພ້ອມທັງເປັນເວທີໃຫ້ແກ່ບັນດາປະເທດໃນການເພີ່ມທະວີການພັດທະນາທາງດ້ານເສດຖະກິດ ກໍຄືດ້ານອື່ນໆ.

ເດືອນກັນຍາ ແລະ ເດືອນຕຸລາ 2013, ໃນໂອກາດທີ່ ທ່ານ ສີຈີ້ນຜິງ ປະທານປະເທດ ສປ ຈີນ ຢ້ຽມຢາມກາຊັກສະຖານ ແລະ ອິນໂດເນເຊຍ, ທ່ານໄດ້ສະເໜີຂໍ້ລິເລີ່ມກ່ຽວກັບການສ້າງເຂດເສດສະຖານເສັ້ນທາງສາຍໄໝ ແລະ ເສັ້ນທາງສາຍໄໝທາງທະເລ ໃນສັດຕະວັດທີ 21 ອອກມາ. ໃນກອງປະຊຸມລະນຶກການຄົບຮອບ 5 ປີ ຂອງວຽກງານກໍ່ສ້າງ “ໜຶ່ງແລວ ໜຶ່ງເສັ້ນທາງ” ທີ່ຈັດຂຶ້ນຢູ່ນະຄອນຫຼວງປັກກີ່ງໃນຫວ່າງມໍ່ໆນີ້, ທ່ານ ສີຈີ້ນຜິງ ກ່າວວ່າ: ການສ້າງ “ໜຶ່ງແລວ ໜຶ່ງເສັ້ນທາງ” ໄດ້ໄປຕາມຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການພາຍໃນຂອງການປະຕິຮູບລະບົບການບໍລິຫານທົ່ວໂລກ, ອັນໄດ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນເຖິງແນວຄິດກ່ຽວກັບປະຊາຊົນຮ່ວມຊາຕາກຳທີ່ຮ່ວມທຸກຮ່ວມສຸກນຳກັນ ແລະ ແບ່ງກັນຫາບແບກໜ້າທີ່ຮັບຜິດຊອບ ແລະ ໄດ້ອຳນວຍແນວຄິດໃໝ່ ແລະ ແຜນການໃໝ່ໃຫ້ແກ່ການປະຕິຮູບລະບົບບໍລິຫານທົ່ວໂລກໃຫ້ສົມບູນຂຶ້ນຕື່ມ.

ຄຳກ່າວຂອງ ທ່ານ ສີຈີ້ນຜິງ ດັ່ງກ່າວໄດ້ອະທິບາຍຢ່າງເລິກເຊິ່ງຕໍ່ຄວາມໝາຍດ້ານເລື່ອງຄວາມເປັນຈິງ ແລະ ດ້ານປະຫວັດສາດຂອງຂໍ້ລິເລີ່ມ “ໜຶ່ງແລວ ໜຶ່ງເສັ້ນທາງ” ຄື: ຂໍ້ລິເລີ່ມນີ້ບໍ່ພຽງແຕ່ຈະຊຸກຍູ້ໃຫ້ຈີນຮ່ວມມືກັບທົ່ວໂລກໃນດ້ານເສດຖະກິດທໍ່ນັ້ນ, ທັງຈະຊຸກຍູ້ການປະຕິຮູບລະບົບການບໍລິຫານທົ່ວໂລກ ແລະ ການສ້າງປະຊາຄົມຮ່ວມຊາຕາກຳທົ່ວມວນມະນຸດ. ທີ່ຈິງແລ້ວ, ໃນໄລຍະຕົ້ນແຫ່ງການສະເໜີຂໍ້ລິເລີ່ມນີ້ອອກເມື່ອ 5 ປີກ່ອນ, ທົ່ວໂລກອາດຈະຍັງບໍ່ທັນຄາດຄະເນເຖິງກຳລັງແຮງບົ່ມຊ້ອນ ແລະ ຄຸນຄ່າອັນລໍ້າເລີດຂອງຂໍ້ລິເລີ່ມນີ້. ມາຮອດຊູ່ມື້ນີ້, ທົ່ວໂລກໄດ້ມີ 100 ກວ່າປະເທດ ແລະ ອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນຕັ້ງໜ້າສະໜັບສະໜູນ ແລະ ເຂົ້າຮ່ວມ “ໜຶ່ງແລວ ໜຶ່ງເສັ້ນທາງ” ແລ້ວ, ມູນຄ່າການຄ້າດ້ານສິນຄ້າລະຫວ່າງຈີນກັບບັນດາປະເທດໃນຂອບ “ໜຶ່ງແລວ ໜຶ່ງເສັ້ນທາງ” ໄດ້ຫຼາຍກວ່າ 5 ພັນຕື້ໂດລາສະຫະລັດ, ການລົງທຶນໂດຍກົງຫຼາຍກວ່າ 60 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ ແລະ ໄດ້ສ້າງອາຊີບ 2 ແສນກວ່າຕຳແໜ່ງ; ຂໍ້ລິເລີ່ມ “ໜຶ່ງແລວ ໜຶ່ງເສັ້ນທາງ” ໄດ້ຮັບການລະບຸໄວ້ໃນມະຕິຂອງສະມັດຊາໃຫຍ່ສະຫະປະຊາຊາດ ແລະ ສະພາຄວາມໝັ້ນຄົງ ສປຊ ທົ່ວປະຊາຄົມໂລກໄດ້ຍອມຮັບ.

ທ່ານ ມາຕິນ ຢັກ ສາດສະດາຈານຂອງມະຫາວິທະຍາໄລແຄັມບຣິດຈ໊ ຂອງອັງກິດກ່າວວ່າ: ຈີນໄດ້ດຶງດູດໃຈຫຼາຍປະເທດທົ່ວໂລກ, ເພາະວ່າປະເທດເຫຼົ່ານີ້ໄດ້ເຫັນຄວາມອາດເປັນໄປໄດ້ອັນໃໝ່ນີ້ກໍ່ຄື ຂໍ້ລິເລີ່ມ “ໜຶ່ງແລວ ໜຶ່ງເສັ້ນທາງ” ໄດ້ສະໜອງແນວຄິດໃໝ່ທີ່ປຶກສາຫາລືຮ່ວມກັນ, ສ້າງສາຮ່ວມກັນ ແລະ ຊົມໃຊ້ຮ່ວມກັນ ໃຫ້ແກ່ການປະຕິຮູບລະບົບການບໍລິຫານທົ່ວໂລກ. ປັດຈຸບັນ, ທົ່ວໂລກກຳລັງເກີດຄວາມຂັດແຍ້ງກັນດ້ານການຄ້າ ແລະ ສ້າງກຳແພງພາສີຂຶ້ນເລື້ອຍໆ, ຂະບວນໂລກາພິວັດດ້ານເສດຖະກິດ ແລະ ລະບຽບການຫຼາຍຝ່າຍກຳລັງຖືກກະທົບ, ທັດສະນະ ແລະ ພຶດຕິກຳຂອງການບໍລິຫານໃນແຕ່ກ່ອນ ບໍ່ສາມາດຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການແຫ່ງການປ່ຽນແປງຂອງສະຖານະພາບການເມືອງເສດຖະກິດສາກົນ. ມະນຸດເຮົາຈະເດີນໄປສູ່ທິດໃດ? ທາງອອກຢູ່ໃສ? ເຊິ່ງບັນຫາເຫຼົ່ານີ້ຂໍໃຫ້ມະນຸດເຮົາຈົ່ງໄປຄົ້ນຫາໂດຍຜ່ານຈາກທັດສະນະຄະຕິທີ່ປຶກສາຮ່ວມກັນ, ສ້າງສາຮ່ວມກັນ ແລະ ຊົມໃຊ້ຮ່ວມກັນ, ອາດຈະເປັນໄປໄດ້.

ການປຶກສາຮ່ວມກັນ ຄືທຸກວຽກໃຫ້ທຸກຝ່າຍປຶກສາຫາລືກັນ, ບໍ່ຄວນໃຫ້ຝ່າຍໃດໜຶ່ງເປັນຜູ້ຊີ້ຂາດຕັດສິນ, ນີ້ໄດ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນເຖິງ “ຄວາມສະເໝີພາບ” ທີ່ເປັນຂໍ້ສຳຄັນໃນການບໍລິຫານທົ່ວໂລກໃນຍຸກນີ້. ປັດຈຸບັນ, ບັນດາປະເທດທີ່ພວມພັດທະນາລ້ວນແຕ່ມີຄວາມຕ້ອງການຢ່າງແຮງກ້າໃນການເລັ່ງລັດສ້າງສາຫັ່ນເປັນອຸດສາຫະກຳ ແລະ ຫັ່ນເປັນຕົວເມືອງ, ບັນລຸຄວາມເປັນເອກະລາດດ້ານເສດຖະກິດ ແລະ ສ້າງຊາດໃຫ້ຈະເລີນ, ແຕ່ຍ້ອນຝ່າຍຕາເວັນຕົກເປັນຝ່ານທີ່ວາງລະບຽບການສາກົນ ແລະ ຈຳກັດສິດປະກອບຄຳເຫັນໃນອົງການກອງທຶນເງິນຕາສາກົນ (IMF) ທະນາຄານໂລກ ແລະ ອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນອື່ນໆ, ເຮັດໃຫ້ປະເທດທີ່ພວມພັດທະນາຢ່າງພຽງພໍ. ຈີນສະເໜີຂໍ້ລິເລີ່ມ “ໜຶ່ງແລວ ໜຶ່ງເສັ້ນທາງ” ອອກ ໄດ້ເນັ້ນຫຼັກການປຶກສາຫາລືຮ່ວມກັນ, ສ້າງທະນາຄານລົງທຶນກໍ່ສ້າງພື້ນຖານໂຄງລ່າງອາຊີ, (AIIB) ກອງທຶນເສັ້ນທາງສາຍໄໝ ແລະ ອື່ນໆ, ກໍ່ແມ່ນເພື່ອຫວັງຢາກໃຫ້ປະເທດທັງໝົດມີສິດປະກອບຄຳເຫັນ ແລະ ສິດການພັດທະນາຢ່າງສະເໝີພາບກັນ ບົນພື້ນຖານທີ່ເຄົາລົບຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການໃນການພັດທະນາຂອງປະເທດທີ່ລຽບຕາມ “ໜຶ່ງແລວ ໜຶ່ງເສັ້ນທາງ”, ເຮັດແນວນີ້ມີຜົນດີຕໍ່ການຍົກເລີກຄວາມເປັນໃຈກາງ, ລົບລ້າງແນວຄິດທີ່ເປັນເຈົ້າອຳນາດໃຫ້ຝ່າຍໃດຝ່າຍໜຶ່ງ.

ການສ້າງສາຮ່ວມກັນກໍ່ຄື ຕ້ອງການໃຫ້ໝົດທຸກຄົນເຂົ້າຮ່ວມການສ້າງສານຳກັນ, ບໍ່ສ້າງເປັນກຸ່ມ, ນີ້ແມ່ນສະແດງໃຫ້ເຫັນເຖິງ “ການເປີດປະຕູ” ທີ່ເປັນຂໍ້ສຳຄັນທີ 2 ຂອງການບໍລິຫານທົ່ວໂລກໃນສະໄໝນີ້. ຕະຫຼອດໄລຍະ 5 ປີມາ, “ໜຶ່ງແລວ ໜຶ່ງເສັ້ນທາງ” ເຖິງຈະຖືກຝ່າຍຕາເວັນຕົກວິຈານເລື້ອຍໆກໍ່ຕາມ ແຕ່ພຶດຕິກຳຕົວຈິງໄດ້ຢັ້ງຢືນໃຫ້ເຫັນວ່າ “ໜຶ່ງແລວ ໜຶ່ງເສັ້ນທາງ” ບໍ່ແມ່ນກຸ່ມກ້ອນ ແຕ່ແມ່ນການຮັບເອົາເພື່ອນມິດໃນວົງກວ້າງ ເຊິ່ງໄດ້ເຊື່ອມຕໍ່ກັບ “ສະຫະພັນເສດຖະກິດເອີລົບອາຊີ” ທີ່ສະເໜີໂດຍຣັດເຊຍ, “ແຜນການລວມແຫ່ງການສ້າງອາຊຽນເຊື່ອມຈອດເປັນອັນໜຶ່ງອັນດຽວກັນ”, “ໃຈກາງເສດຖະກິດພາກເໜືອອັງກິດ” ຂອງອັງກິດ, “ວິໄສທັດ 2030” ຂອງຊາວອາຣັບບີ ຊາອຸດິດ ແລະ “ແຜນການລົງທຶນເອີລົບ”, ເຮັດໃຫ້ໂຄງການຮ່ວມມືສາກົນທີ່ສຳຄັນຕ່າງໆເຊັ່ນ: ທາງລົດໄຟຈີນ-ເອີລົບ, ທ່າກຳປັ່ນເບເລເອຟສຂອງເກຼັກ, ທໍ່ສົ່ງອາຍແກສທຳມະຊາດຈີນ-ມ້ຽນມ້າ ແລະ ສວນອຸດສາຫະກຳຈີນ-ເລລາລຸດຊີ ໄດ້ນຳເອົາຜົນປະໂຫຍດແທ້ຈິງມາໃຫ້ຈີນ ແລະ ປະເທດຕ່າງໆກໍ່ຄື ປະເທດ ແລະ ປະຊາຊົນທີ່ຢູ່ລຽບຕາມເສັ້ນທາງດັ່ງກ່າວ. ເໝືອນດັ່ງ ທ່ານ ສີຈີ້ນຜິງ ເນັ້ນໜັກວ່າ: ການສ້າງ “ໜຶ່ງແລວ ໜຶ່ງເສັ້ນທາງ” ຮ່ວມກັນ ແມ່ນຂໍ້ລິເລີ່ມດ້ານການຮ່ວມມືເສດຖະກິດ, ບໍ່ແມ່ນສ້າງພັນທະມິດດ້ານການເມືອງ ຫຼື ການທະຫານກັບປະເທດອ້ອມຂ້າງ; ແມ່ນຂະບວນວິວັດທີ່ເປີດປະຕູທີ່ມີຄວາມໂອບເອື້ອຍອາລີ, ບໍ່ແມ່ນການປິດປະຕູໄວ້ເພື່ອສ້າງກຸ່ມພັນທະມິດຈີນ, ບໍ່ຫຼີ້ນເກມທີ່ຍາດເອົາຜົນປະໂຫຍດຈາກຄວາມເສຍຫາຍຂອງຄົນອື່ນ, ຂໍແຕ່ວ່າປະເທດໃດຢາກເຂົ້າຮ່ວມ ຈີນກໍ່ຕ້ອນຮັບເຊັ່ນກັນ. ເປັນອັນແນ່ນອນແລ້ວວ່າທັງໝົດເຫຼົ່ານີ້ແມ່ນໄດ້ກະທົບເຖິງລະບຽບການທີ່ຂົ່ມເຫັງຜູ້ອ່ອນແອກວ່າຂອງປະເທດຈຳນວນໜຶ່ງ.

ການຊົມໃຊ້ຮ່ວມກັນ ໝາຍເຖິງວ່າທຸກຝ່າຍຊົມໃຊ້ໝາກຜົນແຫ່ງການພັດທະນາ, ຈະບໍ່ໃຫ້ຜູ້ໃດເປັນຜູ້ຊະນະເລີດ ແລະ ກວມເອົາຜົນປະໂຫຍດທັງໝົດໄປ, ນີ້ໄດ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນເຖິງ “ສົ່ງຜົນປະໂຫຍດໃຫ້ທົ່ວເຖິງ” ທີ່ເປັນຂໍ້ສຳຄັນທີ 3 ໃນການບໍລິຫານທົ່ວໂລກ. ທ່ານປະທານ ສີຈີ້ນຜິງ ເຄີຍກ່າວຫຼາຍເທື່ອວ່າ “ໜຶ່ງແລວ ໜຶ່ງເສັ້ນທາງ” ແມ່ນລິເລີ່ມຈາກປະເທດຈີນ, ແຕ່ໂອກາດ ແລະ ໝາກຜົນແມ່ນຢູ່ນຳທົ່ວໂລກ. ໃນເວລາກ່າວສູນທອນພົດໃນຫວ່າງມໍ່ໆນີ້, ທ່ານ ສີຈີ້ນຜິງ ກ່າວເປັນພິເສດວ່າ ຕ້ອງຊຸກຍູ້ໃຫ້ການສ້າງສາ “ໜຶ່ງແລວ ໜຶ່ງເສັ້ນທາງ” ລົງສູ່ລວງເລິກຢ່າງແທ້ຈິງ, ເນັ້ນການສ້າງໂຄງການທີ່ເອົາໃຈໃສ່ນຳໂຄງການທີ່ຕ້ອງການດ່ວນ, ນຳຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງປະຊາຊົນ, ສ້າງຜົນປະໂຫຍດໃຫ້ແກ່ປະຊາຊົນປະເທດຕ່າງໆ, ເຊິ່ງຈຸດປະສົງກໍ່ແມ່ນເພື່ອສ້າງຄວາມຜາສຸກໃຫ້ແກ່ປະຊາຊົນຢູ່ບັນດາປະເທດລຽບຕາມເສັ້ນທາງນີ້ໃຫ້ຫຼາຍເທົ່າທີ່ຈະຫຼາຍໄດ້. ເປັນອັນແນ່ນອນແລ້ວວ່າ ທັງໝົດເຫຼົ່ານີ້ແມ່ນໄດ້ປະລະແນວຄິດທີ່ຫຼີ້ນເກມທີ່ຍາດເອົາຜົນປະໂຫຍດຈາກຄວາມເສຍຫາຍຂອງຄົນອື່ນ.

ໃນໄລຍະ 5 ປີມານີ້ ການສ້າງສາທີ່ນຳເອົາຜົນປະໂຫຍດຮ່ວມກັນ ບໍ່ພຽງແຕ່ຊຸກຍູ້ໃຫ້ທົ່ວໂລກຮ່ວມມືກັນດ້ານເສດຖະກິດ ແລະ ກໍ່ໄດ້ທຳການຊອກຄົ້ນເປັນຢ່າງດີ ຕໍ່ການສ້າງລະບົບບໍລິຫານທົ່ວໂລກໃຫ້ຄົບຖ້ວນສົມບູນ. ຈະເດີນໄປສູ່ຂັ້ນຕອນຕໍ່ໄປແນວໃດ? ທ່ານປະທານ ສີຈີ້ນຜິງ ຊີ້ອອກວ່າ: ຕ້ອງຊຸກຍູ້ໃຫ້ “ໜຶ່ງແລວ ໜຶ່ງເສັ້ນທາງ” ພັດທະນາດ້ວຍຄຸນນະພາບດີ ແລະ ໃຫ້ໄດ້ຮັບໝາກຜົນແທ້ຈິງຫຼາຍກວ່າເກົ່າ. ຂໍແຕ່ວ່າປະເທດຕ່າງໆເຄົາລົບຫຼັກການປຶກສາຮ່ວມກັນ, ສ້າງສາຮ່ວມກັນ ແລະ ຊົມໃຊ້ຮ່ວມກັນ, “ໜຶ່ງແລວ ໜຶ່ງເສັ້ນທາງ” ຍອມຈະນຳເອົາຫຼາຍສິ່ງຫຼາຍຢ່າງມາໃຫ້ທົ່ວໂລກກໍ່ຄື ປະຊາຊົນປະເທດຕ່າງໆໃນໂລກ, ເພີ່ມພະລັງແຮງອັນໃໝ່ໃຫ້ແກ່ການສ້າງລະບົບບໍລິຫານທົ່ວໂລກໃຫ້ສົມບູນຂຶ້ນຕື່ມ. ສ່ວນແນວຄິດທີ່ແປກປະຫຼາດຂອງຝ່າຍຕາເວັນຕົກທີ່ມີຕໍ່ “ໜຶ່ງແລວ ໜຶ່ງເສັ້ນທາງ” ກໍ່ຈະຫຼົ້ມແຫຼວຢ່າງອັດຕະໂນມັດໄດ້.

ຈາກເຫດການທີ່ສັນເຂື່ອນກັ້ນນ້ຳອ່າງເກັບນ້ຳສຳຮອງໂຄງການເຂື່ອນໄຟຟ້າເຊປຽນ-ເຊນ້ຳນ້ອຍຢູ່ເມືອງ ສະໜາມໄຊ, ແຂວງ ອັດຕະປືແຕກ ໃນຄືນວັນທີ 23 ກໍລະກົດ 2018 ຊຶ່ງຖືເປັນເຫດການກ່ຽວກັບເຂື່ອນແຕກຄັ້ງທີ 3 ທີ່ເກີດຂຶ້ນຢູ່ລາວ ຫລັງຈາກທີ່ເຄີຍເກີດຂຶ້ນມາແລ້ວ 2 ຄັ້ງ ຄື: ອຸບມົງໄຟຟ້າເຂື່ອນເຊກະໝານ 3 ຢູ່ເມືອງ ດາກຈຶງ ແຂວງ ເຊກອງແຕກໃນເດືອນ ທັນວາ ປີ 2016 ແລະ ເຂື່ອນໄຟຟ້ານ້ຳອ້າວຢູ່ເມືອງ ຜາໄຊ, ແຂວງ ຊຽງຂວາງແຕກ ໃນເດືອນກັນຍາ ປີ 2017. ສະເພາະສັນເຂື່ອນກັ້ນນ້ຳອ່າງເກັບນ້ຳສຳຮອງໂຄງການເຂື່ອນໄຟຟ້າເຊປຽນ-ເຊນ້ຳນ້ອຍແຕກໃນຄັ້ງນີ້ ເຮັດໃຫ້ປະຊາ ຊົນຫລາຍກ່ວາ 13.000 ຄົນໃນ 13 ບ້ານຂອງເມືອງ ສະໜາມໄຊ ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບ, ໃນນັ້ນ ໜັກໜ່ວງກ່ວາໝູ່ແມ່ນປະຊາຊົນຫລາຍກ່ວາ 7.000 ຄົນ ທີ່ອາໃສຢູ່ 6 ບ້ານລຽບຕາມສາຍນ້ຳເຊປຽນ ເຮັດໃຫ້ເຮືອນຊານ ແລະ ຊັບສິນມີຄ່າຕ່າງຯ ຖືກນ້ຳຊຸທັ່ງພັງເພເສຍຫາຍເກືອບໝົດ, ເນື້ອທີ່ທຳການຜະລິດກາຍເປັນທະເລຕົມພຽງຊົ່ວຄ່ຳຄືນ, ເຮືອນຊານຈຳນວນຫລວງຫລາຍພັງເພ, ບາງຫລັງເຫັນແຕ່ເສົາ ແລະ ມີຈຳນວນຫນ້ອຍທີ່ຍັງພໍເປັນຮູບຮ່າງເຮືອນໃຫ້ເຫັນ. ຮ້າຍແຮງໄປກ່ວານັ້ນ ມີປະຊາຊົນ 131 ຄົນສູນຫາຍ ແລະ ປະຊາຊົນອີກຫລາຍຮ້ອຍຄົນຍັງບໍ່ສາມາດຕິດຕໍ່ໄດ້. ບາງຄອບຄົວຕ້ອງສູນເສຍຄົນໃນຄອບຄົວໄປແບບບໍ່ມີມື້ກັບມາ, ຫລາຍຄອບຄົວ ຫລື ຫລາຍຄົນ ໄດ້ແຕ່ເສື້ອຄາຄີງ. ປັດ ຈຸບັນ ຄວາມເສຍຫາຍດ້ານຕ່າງຯ ທີ່ເກີດຂຶ້ນຍັງບໍ່ທັນສາມາດປະເມີນໄດ້ເທື່ອ. ຂະນະດຽວກັນ ຕົວເລກຈຳນວນຜູ້ປະ ສົບອຸທົກກະໄພທີ່ລະອຽດຊັດເຈນ ອົງການປົກຄອງແຂວງ ອັດຕະປື ຍັງບໍ່ສາມາດເກັບກຳໄດ້ເທື່ອ ແລະ ພວມຮ່ວມກັບກະຊວງກ່ຽວຂ້ອງເກັບກຳຂໍ້ມູນຕົວຈິງຢູ່ເພື່ອໃຫ້ໄດ້ຕົວເລກທີ່ລະອຽດຊັດເຈນທີ່ສຸດ.

ຈາກເຫດການທີ່ເກີດຂຶ້ນ ເຮັດໃຫ້ລັດຖະບານຕ້ອງຮີບຮ້ອນຊອກຫາວິທີແກ້ໄຂ ໂດຍໄດ້ແຕ່ງຕັ້ງຄະນະກຳມະການສະເພາະກິດແກ້ໄຂໄພພິບັດລະດັບຊາດຂຶ້ນ, ຕໍ່ມາໄດ້ແຕ່ງຕັ້ງຄະນະສືບສວນ-ສອບສວນຂຶ້ນ ຊຶ່ງຄະນະນີ້ສາມາດຮັບເອົາການຊ່ວຍເຫຼືອທາງດ້ານການເງິນ, ເຕັກນິກ ແລະ ຊ່ຽວຊານຈາກຕ່າງປະເທດທີ່ມີມາດຕະຖານສາກົນມາຊ່ວຍພິສູດ, ກວດກາທາງດ້ານເຕັກນິກ, ຊອກໃຫ້ເຫັນສາເຫດທີ່ເຮັດໃຫ້ເກີດການແຕກຂອງສັນເຂື່ອນ ແລະ ສາມາດເຊີນຕົວແທນລັດຖະບານຂອງປະເທດທີ່ມີບໍລິສັດຜູ້ປະກອບການ ແລະ ຂາຮຸ້ນມາໃຫ້ຄຳປຶກສາ ເພື່ອໃຫ້ການສືບສວນ-ສອບສວນມີຄຸນນະພາບສູງ, ໂປ່ງໃສ ແລະ ເປັນທີ່ຍອມຮັບຕໍ່ພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດ. ທັງສອງຄະນະນີ້ໄດ້ຕັ້ງໜ້າປະຕິບັດໜ້າທີ່ຂອງຕົນຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ໂດຍສະເພາະຄະນະກຳມະການສະເພາະກິດແກ້ໄຂໄພພິບັດລະດັບຊາດຕາມການຊີ້ນຳຂອງ ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ທອງລຸນ ສີສຸລິດ ທີ່ໄດ້ເນັ້ນໃຫ້ຄະນະນີ້ເອົາໃຈໃສ່ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດມີ 4 ວຽກງານຮີບດ່ວນ ຄື: 1. ຕ້ອງກອບກູ້ເອົາຜູ້ທີ່ສູນຫາຍໃຫ້ຄົບຕາມຈຳນວນຢ່າງສຸດຄວາມສາມາດ ແລະ ໄວເທົ່າທີ່ຈະໄວໄດ້. 2. ຕ້ອງຈັດສັນທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບໄດ້ຢູ່ບ່ອນທີ່ປອດໄພ ແລະ ມີຊີວິດການເປັນຢູ່ດີຂຶ້ນຈົນກ່ວາເຂົາເຈົ້າຈະສາມາດໄປຢູ່ບ້ານເກີດເມືອງນອນຂອງຕົນໄດ້, ໄປພ້ອມຯ ກັບການເອົາໃຈໃສ່ເບິ່ງແຍງດ້ານສຸຂະພາບທັງຮ່າງກາຍ ແລະ ຈິດຂອງເຂົາເຈົ້າທີ່ດີ. 3.ການຈັດສັນເຄື່ອງຊ່ວຍເຫລືອທີ່ເປັນເຄື່ອງອຸປະໂພກ-ບໍລິໂພກຕ້ອງລະອຽດ, ມີແຜນການໃນການນຳໃຊ້ເງິນທີ່ໄດ້ຮັບການຊ່ວຍເຫລືອທີ່ຊັດເຈນ ແລະ ຕົກລົງເປັນໝູ່ຄະນະ ແລະ 4. ການແບ່ງວຽກງານກັນຂອງແຕ່ລະໜ່ວຍງານຢ່າງມີແບບ ແຜນຊັດເຈນ, ມີການປະສານງານກັນຢ່າງຖືກ ຕ້ອງ ແລະ ວ່ອງໄວ.

ປັດຈຸບັນ ການຄົ້ນຫາຜູ້ສູນຫາຍ, ລວມເຖີງຜູ້ທີ່ຍັງບໍ່ສາມາດຕິດຕໍ່ຫາໄດ້ຈາກອຸທົກກະໄພທີ່ເມືອງ ສະໜາມໄຊ ຍັງສືບຕໍ່ດຳເນີນໄປຢ່າງຮີບດ່ວນ, ໄປພ້ອມຯ ກັບການຊ່ວຍເຫລືອຜູ້ປະສົບໄພທີ່ອາໃສຢູ່ສູນທີ່ພັກຊົ່ວຄາວແຕ່ລະຈຸດຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ໂດຍມີຫລາຍພາກສ່ວນທັງພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດຍື່ນມືເຂົ້າໄປໃຫ້ການຊ່ວຍເຫລືອເປັນຢ່າງຫລວງ ຫລາຍ. ແຕ່ການປະຕິບັດພາລະກິດຄົ້ນຫາຜູ້ສູນຫາຍເປັນໄປໄດ້ຍາກທີ່ສຸດ ຍ້ອນສະພາບອາກາດບໍ່ອຳນວຍເພາະເປັນໄລຍະລະດູຝົນ ແລະ ເຂດປະສົບໄພໄດ້ພົບພໍ້ກັບສະພາບນ້ຳຖ້ວມເປັນຄັ້ງທີ 2 ແລ້ວ ເຮັດໃຫ້ໂອກາດທີ່ຈະຄົ້ນພົບຜູ້ສູນຫາຍນີ້ນັບມື້ຫລຸດລົງ ແລະ ບໍ່ຮູ້ວ່າຈະສາມາດຄົ້ນພົບໝົດທຸກຄົນ ຫລື ບໍ່. ຂະນະທີ່ຜູ້ປະສົບໄພຫລາຍພັນຄົນຕ້ອງອາໃສຢູ່ສູນທີ່ພັກຊົ່ວຄາວທີ່ອົງການປົກຄອງແຂວງຈັດສັນໃຫ້ ໂດຍບໍ່ຮູ້ເລີຍວ່າຈະຕ້ອງອາໃສຢູ່ທີ່ພັກຊົ່ວຄາວນີ້ອີກດົນປານໃດ ແລະ ອີກດົນປານໃຈຈິ່ງຈະມີເຮືອນຢູ່ທີ່ຖາວອນ, ພ້ອມກັບຊີວິດການເປັນຢູ່ທີ່ມີຄວາມສຸກ-ຄວາມອົບອຸ່ນຄືເມື່ອກ່ອນ.

ອີງຕາມຂໍ້ມູນຈາກກະຊວງພະລັງງານ ແລະ ບໍ່ແຮ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ປັດຈຸບັນລາວເຮົາມີແຫລ່ງຜະລິດໄຟຟ້າ 54 ແຫ່ງ, ນອກນີ້ຍັງມີແຫລ່ງຜະລິດພະລັງງານໄຟຟ້າທີ່ກຳລັງກໍ່ສ້າງ ແລະ ກຳລັງຈະລົງມືກໍ່ ສ້າງ 46 ແຫ່ງ, ຄາດວ່າຈະສຳເລັດທັງໝົດໃນປີ 2021. ເມື່ອຮອດເວລານັ້ນ ຈະເຮັດໃຫ້ປະເທດລາວມີແຫລ່ງຜະລິດພະລັງງານໄຟຟ້າເພີ່ມຂຶ້ນເປັນ 100 ແຫ່ງ ໂດຍຈະມີກຳລັງຜະລິດເຖີງ 66.944 ລ້ານກິໂລວັດໂມງຕໍ່ປີ, ໃນນີ້ 85% ຈະສົ່ງອອກໄປຈຳໜ່າຍຢູ່ຕ່າງປະເທດ. ແນ່ນອນວ່າ ຖ້າປະຕິບັດໄດ້ຄືແນວນີ້ ຈະເຮັດໃຫ້ປະເທດລາວກາຍເປັນແຫລ່ງສະໜອງພະລັງງານໄຟຟ້າ ຫລື ເອີ້ນວ່າເປັນໝໍ້ໄຟທີ່ສຳຄັນຂອງອາຊຽນ ແລະ ຈະເຮັດໃຫ້ປະເທດລາວມີລາຍຮັບຈາກການສົ່ງອອກກະແສໄຟຟ້າເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງຫລວງຫລາຍ.

ແນວໃດກໍຕາມ ຍ້ອນເຫດການທີ່ເກີດຂຶ້ນກັບສັນເຂື່ອນໄຟຟ້າເຊປຽນ-ເຊນ້ຳນ້ອຍ. ໃນກອງປະຊຸມລັດຖະບານສະໄໝວິສາມັນ ປະຈໍາເດືອນ ສິງຫາ 2018 ທີ່ຈັດຂຶ້ນໃນວັນທີ 6 ຫາ 7 ສິງຫາ 2018 ລັດຖະບານ ໄດ້ສັ່ງໃຫ້ກວດກາຄືນບັນດາເຂື່ອນໄຟຟ້າທີ່ກໍ່ສ້າງສໍາເລັດແລ້ວ, ລວມເຖີງເຂື່ອນພວມດໍາເນີນການກໍ່ສ້າງ ແລະ ສຶກສາຄວາມເປັນໄປໄດ້. ໃນນັ້ນ, ອາດມີການໂຈະໄວ້ກ່ອນເພື່ອດໍາເນີນການກວດກາ 54 ເຂື່ອນໃນທົ່ວປະເທດຄືນໃໝ່ ໂດຍໄດ້ແຕ່ງຕັ້ງຄະນະຮັບຜິດຊອບກວດກາຄືນທາງດ້ານເຕັກນິກ ແລະ ຄຸນນະພາບຂອງເຂື່ອນທີ່ກຳລັງກໍ່ສ້າງ ແລະ ກໍ່ສ້າງສຳເລັດແລ້ວໃນທົ່ວປະເທດ, ຖ້າກວດເຫັນສິ່ງຜິດປົກກະຕິໃນການອອກແບບ ຫຼື ໃນມາດຕະຖານກໍ່ສ້າງໃຫ້ລາຍງານລັດຖະບານເປັນແຕ່ລະກໍລະນີ ເພື່ອວາງມາດຕະການປັບປຸງແກ້ໄຂ. ພ້ອມກັນນີ້ ລັດຖະບານຈະໃຫ້ໂຈະຊົ່ວຄາວການພິຈາລະນາຮັບເອົາການສະເໜີໂຄງການໃໝ່ໄວ້ກ່ອນ ເພື່ອສຶກສາຄືນໃໝ່ຍຸດທະສາດ ແລະ ແຜນພັດທະນາເຂື່ອນໄຟຟ້າຢູ່ລາວໃນຕໍ່ໜ້າ.

ບັນຫາທີ່ເກີດຂຶ້ນຍ້ອນສັນເຂື່ອນກັ້ນອ່າງເກັບນ້ຳສຳຮອງເຂື່ອນໄຟຟ້າເຊປຽນ-ເຊນ້ຳນ້ອຍ ເປັນເຫດການທີ່ບໍ່ມີໃຜຢາກໃຫ້ເກີດຂຶ້ນ ແລະ ບໍ່ໄດ້ເກີດຂຶ້ນສະເພາະຢູ່ລາວເທົ່ານັ້ນ ເພາະຜ່ານມາເຄີຍມີເຂື່ອນໄຟຟ້າແຕກເກີດຂຶ້ນມາແລ້ວຫລາຍປະເທດ, ໃນນີ້ ຮ້າຍແຮງກ່ວາໝູ່ແມ່ນເກີດຂຶ້ນຢູ່ຈີນໃນປີ 1975 ເຮັດໃຫ້ມີຜູ້ເສຍຊີວິດເຖີງ 20.000 ຄົນ, ຕໍ່ມາແມ່ນເກີດຂຶ້ນຢູ່ສີລັງກາໃນປີ 1986 ມີຜູ້ເສຍຊີວິດ 2.500 ຄົນ ແລະ ອື່ນຯ. ດັ່ງນັ້ນ ເມື່ອເຫດການທີ່ບໍ່ຄາດຝັນແບບນີ້ເກີດຂຶ້ນ ເຮົາຄົນລາວດ້ວຍກັນຕ້ອງສາມັກຄີຮ່ວມຈິດຮ່ວມໃຈຊ່ວຍເຫລືອເຊີ່ງກັນ ແລະ ກັນ. ຈາກເຫດການທີ່ເກີດຂຶ້ນຢູ່ເມືອງ ສະໜາມໄຊ ໄດ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນແລ້ວວ່າ: ຄົນລາວຍາມໃດກໍບໍ່ຖີ້ມກັນ ເພາະແຕ່ລະພາກສ່ວນໄດ້ອ່ວຍໜ້າ ແລະ ຍື່ນມືເຂົ້າໄປໃຫ້ການຊ່ວຍເຫລືອຜູ້ປະສົບໄພຢ່າງບໍ່ຂາດສາຍ ແລະ ທຸກຄົນໄດ້ພາວະນາ ວ່າ: ຈະບໍ່ມີເຫດການສູນເສຍຍ້ອນເຂື່ອນແຕກໃນລາວເກີດຂຶ້ນເປັນປະຫວັດສາດຊໍ້າຮອຍອີກເປັນຄັ້ງທີ 4. ຫວັງວ່າເຫດການທີ່ເກີດຂຶ້ນກັບເຂື່ອນໄຟຟ້າເຊປຽນ-ເຊນ້ຳນ້ອຍຄັ້ງນີ້ ຈະກາຍເປັນສິ່ງເຕືອນໃຈ ແລະ ບົດຮຽນອັນລ້ຳຄ່າໃຫ້ແກ່ການກໍ່ສ້າງເຂື່ອນໄຟຟ້າຢູ່ໃນລາວທີ່ບໍ່ອາດສາມາດຫລົງລືມໄດ້ ເພື່ອເຮັດໃຫ້ປະເທດລາວກ້າວຂຶ້ນເປັນແຫລ່ງສະໜອງພະລັງງານໄຟຟ້າ ຫລື ໝໍ້ໄຟອາຊຽນ ທີ່ປາດສະຈາກການສູນເສຍຄັ້ງຮ້າຍແຮງແບບນີ້ອີກໃນຕໍ່ໜ້າ.

ໂດຍ: ບຸນຕຽງ ຈັນທະວົງ

ນັບແຕ່ທ້າຍເດືອນ ກໍລະກົດເປັນຕົ້ນມາ ຫລາຍທ້ອງຖິ່ນໃນທົ່ວປະເທດຂອງລາວປະສົບອຸທົກກະໄພຮ້າຍແຮງສົມຄວນ, ໃນນີ້ ຮ້າຍແຮງກ່ວາໝູ່ແມ່ນອຸທົກກະໄພທີ່ເກີດຂຶ້ນຢູ່ເມືອງ ສະໜາມໄຊ, ແຂວງ ອັດຕະປື ຍ້ອນສັນເຂື່ອນກັ້ນນ້ຳອ່າງເກັບນ້ຳສຳຮອງໂຄງການເຂື່ອນໄຟ ຟ້າເຊປຽນ-ເຊນ້ຳນ້ອຍແຕກ ເຮັດໃຫ້ປະລິມານນ້ຳຈຳນວນມະຫາສານໄຫລຊຸເຮືອນຊານ ແລະ ຖ້ວມເນື້ອທີ່ທຳການຜະລິດ ແລະ ເນື້ອທີ່ອື່ນຯ ຂອງປະຊາຊົນເສຍຫາຍເຖີງ 13 ບ້ານ, ມີປະຊາຊົນຫລາຍກ່ວາ 13.000 ຄົນ, ໃນນັ້ນໜັກໜ່ວງກ່ວາໝູ່ມີ 6 ບ້ານທີ່ຕັ້ງຢູ່ລຽບຕາມສາຍນ້ຳເຊປຽນ ເຮັດໃຫ້ເຮືອນຊານ ແລະ ຊັບສິນມີຄ່າຖືກນ້ຳຊຸທັ່ງພັງເພເກືອບໝົດບ້ານ, ເນື້ອທີ່ທຳການຜະລິດຕ່າງຯ ກາຍເປັນທະເລຕົມພຽງຄ່ຳຄືນດຽວ, ປະຊາຊົນຫລາຍພັນຄົນໄດ້ຮັບຜົນກະທົບ, ມີທັງຜູ້ເສຍຊີວິດ ແລະ ສູນຫາຍເປັນຈຳນວນຫລວງຫລາຍ. ຂະນະທີ່ຜູ້ລອດຊີວິດຕ້ອງໄດ້ອາໃສຢູ່ບ່ອນພັກຊົ່ວຄາວທີ່ລັດຖະບານ ກໍຄື ອົງການປົກຄອງແຂວງ ອັດຕະປື ຈັດສັນໄວ້ໃຫ້ທັງຢູ່ພາຍໃນເທດສະບານເມືອງສະໜາມໄຊ ແລະ ຈຸດອື່ນຯ.

ປັດຈຸບັນ ເຖີງວ່າປະຊາຊົນຜູ້ປະສົບອຸທົກກະໄພຫລາຍພັນຄົນໄດ້ຮັບການຍົກຍ້າຍ ແລະ ຈັດສັນໃຫ້ອາໃສຢູ່ສູນພັກຊົ່ວຄາວຢ່າງເປັນລະບົບ ໂດຍມີທຸກຂະແໜງການກ່ຽວຂ້ອງໃຫ້ການຊ່ວຍ ເຫລືອເອົາໃຈໃສ່ເບິ່ງແຍງຊີວິດການເປັນຢູ່ໃນທຸກດ້ານແລ້ວກໍຕາມ ແຕ່ສັງຄົມໃຫ້ຄວາມສົນໃຈ ແລະ ເປັນຫ່ວງຫລາຍບັນຫາ. ໜຶ່ງໃນນັ້ນແມ່ນບັນຫາສຸຂະພາບຂອງຜູ້ປະສົບໄພ ເພາະສູນພັກ ຊົ່ວຄາວຍັງບໍ່ໄດ້ມາດຕະຖານ, ມີຄວາມແອອັດ, ບວກກັບພື້ນເດີ່ນຂອງສູນພັກຊົ່ວຄາວຫລາຍຈຸດເປັນບວກເປັນຂຸມນ້ອຍໃຫຍ່ ເວລາຝົນຕົກລົງມາເກີດເປັນດິນຕົມເປີະເປື້ອນ ແລະ ນ້ຳຖ້ວມ. ຂະນະທີ່ ສິ່ງອຳນວຍຄວາມສະດວກທີ່ຈຳເປັນຕໍ່ການດຳລົງຊີວິດປະຈຳວັນ ເຖີງວ່າມີຫລາຍພາກສ່ວນຍື່ນມືເຂົ້າມາໃຫ້ການຊ່ວຍເຫລືອແຕ່ຍັງບໍ່ພຽງພໍກັບຄວາມຕ້ອງການ ໂດຍສະເພາະ ຫ້ອງນ້ຳ, ລວມເຖີງເຄື່ອງ ນຸ່ງຫົ່ມ ເຮັດໃຫ້ມີໂອກາດສູງທີ່ອາດຈະເກີດການລະບາດຂອງພະຍາດຊະນິດຕ່າງຯ ໄດ້ງ່າຍ ເປັນຕົ້ນ: ຖອກ ທ້ອງ, ໄຂ້ຫວັດ, ໄຂ້ເລືອດອອກ, ອັກເສບຕັບບີ, ໄຂ້ແມງແດງ, ອັກເສບປອດ, ຕຸ່ມເປື່ອຍ ແລະ ອື່ນຯ ເພາະຜູ້ປະສົບໄພຈຳນວນຫລາຍຮ້ອຍຄົນທີ່ອາໃສຢູ່ສູນພັກຊົ່ວຄາວຮວມກັນໃນແຕ່ລະຈຸດຍັງບໍ່ຮູ້ຊາຕາກຳຂອງຕົນເອງ ແລະ ຄອບຄົວເທື່ອວ່າຕ້ອງອາໃສຢູ່ທີ່ພັກຊົ່ວຄາວນີ້ອີກດົນປານໃດ ຈິ່ງຈະມີເຮືອນຊານທີ່ຖາວອນເປັນຂອງຕົວເອງອີກຄັ້ງໜຶ່ງ.

ດຣ. ນາງ ອ່ອນຜີວ ໂພທິລາດ, ຫົວໜ້າພະແນກສາທາລະນະສຸກແຂວງ ອັດຕະປື ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ຂະແໜງສາທາລະນະສຸກແຂວງ ອັດຕະປື ຮ່ວມກັບກະຊວງສາທາລະນະສຸກ ໄດ້ເອົາໃຈໃສ່ເຝົ້າຕິດຕາມ ແລະ ປ້ອງກັນການລະບາດຂອງພະຍາດຊະນິດຕ່າງຯ ທີ່ອາດຈະເກີດຂຶ້ນຢູ່ຕາມສູນພັກຊົ່ວຄາວຂອງຜູ້ປະສົບອຸທົກກະໄພທີ່ເມືອງ ສະໜາມໄຊ ຕະຫລອດ 24 ຊົ່ວໂມງ. ປັດຈຸບັນ ເຫັນວ່າພະຍາດທີ່ເກີດຂຶ້ນສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນ ໄຂ້ຫວັດ, ໄຂ້ແມງແດງ, ອັກເສບປອດ, ຕຸ່ມເປື່ອຍ ແລະ ຖອກທ້ອງ ແຕ່ບໍ່ຮ້າຍແຮງ ແລະ ສາມາດຄວບຄຸມໄດ້.

ໄລຍະເບື້ອງຕົ້ນຂອງການເກີດເຫດອຸທົກກະໄພ ມີແພດອາສາສະໝັກຈາກຫລາຍປະເທດເຂົ້າມາໃຫ້ການຊ່ວຍເຫລືອເບິ່ງແຍງສຸຂະພາບຂອງຜູ້ປະສົບໄພ ຄື: ຫວຽດນາມ, ຈີນ, ໄທ ແລະ ສາທາລະ ນະລັດເກົາເຫລີ ແຕ່ປັດຈຸບັນແພດອາສາສະໝັກຕ່າງປະເທດໄດ້ເດີນທາງກັບຄືນປະເທດໝົດແລ້ວ ເຫລືອພຽງແຕ່ແພດໝໍ ແລະ ພະນັກງານກ່ຽວຂ້ອງ ຈາກກະຊວງ ສາທາລະນະສຸກ ແລະ ແຂວງ ອັດ ຕະປື ເຮັດໜ້າທີ່ບໍລິການປິ່ນປົວ, ໄປພ້ອມຯ ກັບການໂຄສະນາເຜີຍແຜ່ໃຫ້ຄວາມຮູ້ແກ່ຜູ້ປະສົບໄພໃນການຮັກສາສຸຂະພາບ ດ້ວຍການກິນຢູ່ທີ່ສະອາດປອດໄພ ແລະ ຖືກຕ້ອງຕາມຫລັກການອະນາໄມທຸກຢ່າງ. ປັດຈຸບັນ ຜູ້ປະສົບອຸທົກກະໄພຢູ່ເມືອງສະໜາມໄຊ ທີ່ອາໃສຢູ່ແຕ່ລະສູນພັກຊົ່ວຄາວ ໄດ້ຮັບການເບິ່ງແຍງດ້ານສຸຂະພາບ ກໍຄື ການກິນຢູ່ພັກເຊົາປະຈຳວັນຈາກທຸກຂະແຫນງການກ່ຽວຂ້ອງດີສົມຄວນ ແລະ ຍັງບໍ່ມີການລະບາດຂອງພະຍາດຮ້າຍແຮງເກີດຂຶ້ນ.

ພະຍາດທີ່ອາດຈະເກີດເນື່ອງຈາກອຸທົກກະໄພ ມີຫລາຍຊະນິດ. ດັ່ງນັ້ນ ຈິ່ງຮຽກຮ້ອງມາຍັງຜູ້ປະສົບອຸທົກກະໄພທີ່ເມືອງ ສະໜາມໄຊ, ແຂວງ ອັດຕະປື ກໍຄື ປະຊາຊົນທ້ອງ ຖິ່ນຕ່າງຯ ທົ່ວປະເທດທີ່ປະສົບໄພນ້ຳຖ້ວມ ຕ້ອງເອົາໃຈໃສ່ເບິ່ງແຍງສຸຂະພາບໃຫ້ດີ. ກ່ອນກິນອາຫານ ຫລື ຫລັງຈາກເຂົ້າຫ້ອງນ້ຳຕ້ອງລ້າງມືໃຫ້ສະອາດທຸກຄັ້ງ, ກິນອາຫານທີ່ສຸກ ແລະ ປຸງແຕ່ງໃໝ່, ດື່ມນ້ຳທີ່ສະອາດ, ໝັ້ນຮັກສາຄວາມສະອາດຮ່າງກາຍດ້ວຍການອາບນ້ຳໃຊ້ສະບູ, ຖູແຂ້ວ ແລະ ຊັກເຄື່ອງນຸ່ງ-ຫົ່ມເປັນປະຈຳ, ບໍ່ຄວນຍ່າງຊໍ່ານຳ ຫລື ຢູ່ກັບນ້ຳເປັນເວລາດົນ, ໝັ້່ນຮັກສາອະນາ ໄມສະຖານ ທີ່ອ້ອມຂ້າງທີ່ພັກເພື່ອບໍ່ໃຫ້ເປັນບ່ອນລີ້ຊ່ອນຂອງຍຸງລາຍ ຫລື ແຜ່ເຊື້ອພະຍາດຊະນິດອື່ນຯ. ສິ່ງສຳຄັນເມື່ອຮູ້ສຶກວ່າເປັນໄຂ້ ບໍ່ສະບາຍ ໃຫ້ໄປປຶກສາແພດໝໍທີ່ປະຈຳຢູ່ສູນພັກຊົ່ວຄາວ ຫລື ໂຮງໝໍທີ່ຢູ່ໃກ້ຄຽງ, ຫລີກຫລ່ຽງທີ່ສຸດບໍ່ໃຫ້ຊື້ຢາມາກິນເອງ ຖ້າເຮັດໄດ້ຄືແນວນີ້ ແນ່ນອນວ່າຜູ້ປະສົບອຸທົກກະໄພທີ່ອາໃສຢູ່ສູນພັກຊົ່ວຄາວ ແລະ ພັກເຊົາຢູ່ນຳຍາດຕິພີ່ນ້ອງ ຈະມີສຸຂະພາບທີ່ແຂງ ແຮງ ແລະ ຫ່າງໄກຈາກພະຍາດຕ່າງຯ ທີ່ອາດຈະເກີດຂຶ້ນ.

ຂຽນໂດຍ: ບຸນຕຽງ ຈັນທະວົງ

ເມື່ອ 2000 ກວ່າປີກ່ອນ, ທະວີບອາຊີ ແລະ ເອີຣົບ ເຄີຍເປັນເຂດທີ່ມີຄວາມພະຍາຍາມຊອກຫາຊ່ອງທາງທີ່ສາມາດເຊື່ອມຈອດກັນ, ເພື່ອແລກປ່ຽນການຄ້າ ແລະ ການໄປມາຫາສູ່ ລະຫວ່າງປະຊາຊົນສອງທະວີບ. ໃນຂະນະດຽວກັນ, ທະວີບອາຟຣິກາ ກໍຖືເປັນແຜ່ນດິນອະລິຍະທຳແຫ່ງໜຶ່ງທີ່ສຳຄັນຂອງມະນຸດໂລກ ທີ່ໜ້າຄົ້ນຫາ ແລະ ບຸກ ເບີກທີ່ສຸດ ເຊິ່ງໃນສະໄໝກ່ອນເອີ້ນເສັ້ນທາງນີ້ວ່າ ”ເສັ້ນທາງສາຍໄໝ”. ເສັ້ນທາງດັ່ງກ່າວ ໄດ້ມີບົດບາດອັນສໍາຄັນໃນການຊຸກຍູ້ ແລະ ສົ່ງເສີມອະລິຍະທຳຕ່າງໆຂອງມວນມະນຸດໃຫ້ມີຄວາມກ້າວໜ້າ, ມີການພັດທະນາ ແລະ ນໍາເອົາຄວາມຈະ ເລີນຮຸ່ງເຮືອງມາສູ່ໂລກເຮົາ.

ກ້າວເຂົ້າສູ່ສັດຕະວັດທີ 21, ທ່າມກາງການປະເຊີນໜ້າກັບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກໃນການຟື້ນຟູເສດຖະກິດໂລກ ແລະ ສະພາບການຂອງພາກພື້ນ ແລະ ສາກົນ ທີ່ມີຄວາມສັບສົນ ແລະ ສະຫຼັບສັບປ່ຽນຕະຫຼອດເວລາ. ໃນປີ 2013, ໄລຍະການຢ້ຽມຢາມບັນດາປະເທດໃນອາຊີກາງ ແລະ ອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ຂອງ ທ່ານ ສີ ຈິ້ນຜິງ, ປະທານປະ ເທດແຫ່ງ ສປ ຈີນ ກໍໄດ້ມີຂໍ້ລິເລີ່ມທີ່ສຳຄັນໂດຍໄດ້ສະເໜີສ້າງ ”ເສັ້ນທາງສາຍໄໝທາງເສດຖະກິດ” ແລະ ”ເສັ້ນທາງສາຍໄໝທາງທະເລ ໃນສັດຕະວັດທີ 21” ເຊິ່ງເອີ້ນອີກຊື່ໜຶ່ງວ່າ “ໜຶ່ງແລວໜຶ່ງເສັ້ນທາງ”. ຂໍ້ລິເລີ່ມນີ້ ໄດ້ຮັບຄວາມເຫັນດີເຫັນພ້ອມ ແລະ ການສະໜັບສະໜຸນຢ່າງຕັ້ງໜ້າ ຈາກບັນດາປະເທດ ແລະ ປະຊາຊົນຕາມແລວທາງດັ່ງກ່າວ.

ນັບແຕ່ນັ້ນມາ, ລັດຖະບານຈີນ ໄດ້ກຳນົດ ແລະ ເຜີຍແຜ່ເອກະສານ ກ່ຽວກັບ ”ພາບອະນາຄົດ ແລະ ການດຳ ເນີນງານແຕ່ລະຂັ້ນຕອນ ເພື່ອຊຸກຍູ້ ແລະ ຮ່ວມກັນສ້າງຂໍ້ລິເລີ່ມນີ້ ໃຫ້ປະສົບຜົນສໍາເລັດໄວເທົ່າທີ່ຈະໄວໄດ້, ເຊິ່ງຈຸດ ປະສົງສໍາຄັນ ແມ່ນຕ້ອງການໃຫ້ບັນດາປະເທດເຂົ້າໃຈຕື່ມ ກ່ຽວກັບເນື້ອໃນຂອງ “ໜຶ່ງແລວໜຶ່ງເສັ້ນທາງ” ແລະ ຜັນຂະ ຫຍາຍເສັ້ນທາງສາຍໄໝໃນອະດີດ ໃຫ້ເກີດເປັນພະລັງໃໝ່, ຮູບການໃໝ່ ເພື່ອເຊື່ອມຈອດການພົວພັນເສດຖະກິດ ແລະ ສາຍສໍາພັນ ລະຫວ່າງ ບັນດາປະເທດໃນອາຊີ, ເອີຣົບ ແລະ ອາຟຣິກກາ ໃຫ້ມີຄວາມແໜ້ນແຟ້ນກວ່າເກົ່າ ແລະ ຊຸກຍູ້ໃຫ້ການຮ່ວມມືທີ່ຕ່າງຝ່າຍຕ່າງໄດ້ຮັບຜົນປະໂຫຍດນັ້ນ ກ້າວເຂົ້າສູ່ລະດັບໃໝ່.

“ໜຶ່ງແລວໜຶ່ງເສັ້ນທາງ” ຈະນໍາເອົາສິ່ງໃດແດ່ມາສູ່ໂລກ?

ເພື່ອການເປີດກວ້າງ ແລະ ລົງເລິກການເປີດປະຕູສູ່ພາຍນອກຂອງ ສປ ຈີນ ແລະ ສອດຄ່ອງກັບຄວາມຮຽກ ຮ້ອງຕ້ອງການໆພັດທະນາເສດຖະກິດຂອງບັນດາປະເທດສະມາຊິກ ທີ່ຢູ່ຕາມແລວທາງ ແລະ ມີຄວາມສອດຄ່ອງກັນກັບກະແສລວມແຫ່ງການຮ່ວມມືຂອງໂລກໃນປະຈຸບັນ.

“ໜຶ່ງແລວໜຶ່ງເສັ້ນທາງ” ໄດ້ສຸມໃສ່ປົກປ້ອງລະບົບການຄ້າເສລີ ແລະ ເສດຖະກິດແບບເປີດກວ້າງຂອງໂລກາພິວັດ, ສົ່ງເສີມການຮ່ວມມືພາກພື້ນ ໃຫ້ມີຂອບເຂດທີ່ກວ້າງຂວາງ, ມີລະດັບສູງ ແລະ ເລິກເຊິ່ງກວ່າເກົ່າ. ເຊິ່ງສົ່ງຜົນດີໃຫ້ບັນດາປະເທດ ສາມາດເປັນເຈົ້າຕົນເອງ, ມີຄວາມກໍ້າເກິ່ງກັນ ແລະ ມີການພັດທະນາແບບຍືນຍົງ. ພ້ອມດຽວກັນນີ້, ຍັງສາມາດເຊື່ອມຈອດ ແລະ ປະສານເຂົ້າກັບຍຸດທະສາດການພັດທະນາຂອງບັນດາປະເທດຕາມແລວທາງ ໃຫ້ເກີດມີຄວາມເຂົ້າອົກເຂົ້າໃຈກັນ, ຄວາມໄວ້ເນື້ອເຊື່ອໃຈກັນ ແລະ ຄວາມນັບຖືເຊິ່ງກັນແລະກັນ, ມີຄວາມປອງດອງກັນ, ມີຄວາມສະຫງົບ ແລະ ມີຊີວິດທີ່ສົມບູນພູນສຸກ. ສະນັ້ນ, ລັດຖະບານຈີນ ໄດ້ຍືດຖືເອົາ ສັນຕິພາບ ແລະ ການຮ່ວມມືກັນ, ຖອດຖອນບົດຮຽນນຳກັນ, ການມີຜົນປະໂຫຍດຮ່ວມກັນ ພ້ອມກັນປະສົບຜົນສຳເລັດ, ເພື່ອສ້າງປະຊາຄົມທີ່ມີຊະຕາກຳອັນດຽວກັນ, ເປັນຍຸດທະສາດຍາວນານ.

ການສ້າງ “ໜຶ່ງແລວໜຶ່ງເສັ້ນທາງ” ແມ່ນຂໍ້ລິເລີ່ມຂອງ ສປ ຈີນ ແຕ່ບໍ່ແມ່ນວຽກສະເພາະຂອງຈີນພຽງຜູ້ດຽວເທົ່ານັ້ນ, ຫາກແມ່ນຄວາມປາຖະໜາລວມ ແລະ ພາລະກິດລວມຂອງທຸກໆປະເທດຕ້ອງໄດ້ພ້ອມໃຈກັນ. ດັ່ງນັ້ນ, ຝ່າຍຈີນ ຍຶດໝັ້ນຫຼັກການສໍາຄັນຄື: ”ປຶກສາຫາລືຮ່ວມກັນ, ສ້າງສາຮ່ວມກັນ ແລະ ຮັບເອົາຜົນປະໂຫຍດຮ່ວມກັນ”. ນີ້ກໍ ໝາຍຄວາມວ່າ ການຈະສ້າງ “ໜຶ່ງແລວໜຶ່ງເສັ້ນທາງ” ໃຫ້ສໍາເລັດຜົນນັ້ນ ແມ່ນຕ້ອງໄດ້ມີການຮ່ວມມືກັບບັນດາປະເທດກ່ຽວຂ້ອງ, ພ້ອມກັນສ້າງສາ ແລະ ມີຜົນສຳເລັດຂອງການສ້າງສາຢ່າງຊອບທໍາ. ຫຼັກການທີ່ຕ້ອງຍຶດໝັ້ນມີດັ່ງລຸ່ມນີ້:

ຈຸດມຸ້ງໝາຍ ແລະ ຫຼັກການຂອງກົດບັດສະຫະປະຊາຊາດ.
ການຮ່ວມມືທີ່ເປີດກວ້າງ, ອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນ, ພາກພື້ນ ແລະ ອົງການຕ່າງໆທີ່ບໍ່ສັງກັດລັດ ລ້ວນແຕ່ສາມາດເຂົ້າຮ່ວມໄດ້.
ຄວາມປອງດອງ ແລະ ຊ່ວຍເຫຼືອກົມກຽວກັນ. ນັບຖືເສັ້ນທາງການພັດທະນາ ແລະ ການເລືອກເອົາຮູບແບບການພັດທະນາຂອງແຕ່ລະປະເທດ, ຫຼຸດຜ່ອນຂໍ້ຂັດແຍ່ງ ແລະ ສະແຫວງຫາຜົນປະໂຫຍດຮ່ວມກັນ, ຢູ່ຮ່ວມກັນໂດຍສັນຕິ, ຮ່ວມກັນພັດທະນາ ແລະ ມີຄວາມຈະເລີນໄປພ້ອມໆກັນ.
ປະຕິບັດໄປຕາມກົດເກນຂອງຕະຫຼາດ ແລະ ຫຼັກການທີ່ນໍາໃຊ້ທົ່ວໄປຂອງສາກົນ, ພ້ອມກັນນັ້ນກໍ່ສົ່ງເສີມບົດ ບາດຂອງລັດຖະບານໃຫ້ມີປະສິດທິຜົນ.
ມີຜົນປະໂຫຍດຮ່ວມກັນ ແລະ ພ້ອມກັນປະສົບຜົນສຳເລັດ ໂດຍອີງໃສ່ສະຕິປັນຍາ ແລະ ຫົວຄິດປະດິດສ້າງ, ທ່າແຮງ ແລະ ນໍາໃຊ້ຄວາມສາມາດທັງໝົດຂອງທຸກໆຝ່າຍ.

ຍ້ອນສາຍເຫດທີ່ໄດ້ກ່າວມາຂ້າງເທິງນັ້ນ ເຮັດໃຫ້ການຮ່ວມມື ລາວ-ຈີນ ໃນການສ້າງ “ໜຶ່ງແລວໜຶ່ງເສັ້ນ ທາງ” ເກີດຂຶ້ນ ທ່າມກາງເສດຖະກິດຂອງໂລກ ໄດ້ມີການລວມຕົວກັນຢ່າງໄວວາ, ການຮ່ວມມືຂອງພາກພື້ນ ໄດ້ມີການຂະຫຍາຍຕົວຢ່າງກວ້າງຂວາງ. ລາວ-ຈີນ ໄດ້ຮ່ວມມືກັນ ໂດຍຜ່ານກົນໄກການຮ່ວມມື ໃນຮູບແບບສອງຝ່າຍ ແລະ ຫຼາຍຝ່າຍເຊັ່ນ: 10+1 (ອາຊຽນ+ສປ ຈີນ) 10+3 (ອາຊຽນ+ສປ ຈີນ, ສ. ເກົາຫຼີ ແລະ ຍີ່ປຸ່ນ), ຂອບການຮ່ວມມືແມ່ນໍ້າຂອງ-ແມ່ນໍ້າລ້ານຊ້າງ, ກອງປະຊຸມສຸດຍອດອາຊີ-ເອີຣົບ (ASEM), ກົນໄກສົນທະນາຮ່ວມມືອາຊີ(ACD), ກອງປະຊຸມການສ້າງມາດຕະການຄວາມໄວ້ເນື້ອເຊື່ອໃຈກັນຂອງອາຊີ(CICA), ອົງການການຮ່ວມມືດ້ານເສດຖະກິດອານຸພາກພື້ນແມ່ນໍ້າຂອງ(GMS) ແລະ ອົງການຮ່ວມມືຫຼາຍຝ່າຍອື່ນໆ ທີ່ມີຢູ່ໃນປະຈຸບັນຢ່າງຕັ້ງໜ້າ, ເຮັດໃຫ້ການຮ່ວມມືຂອງພາກພື້ນໂດຍລວມ ມີການຂະ ຫຍາຍຕົວ ແລະ ໄດ້ຮັບໝາກຜົນເປັນທີ່ໜ້າເພິງພໍໃຈໃນລະດັບດີ. ລາວ-ຈີນ ໄດ້ພະຍາຍາມປະຕິບັດ 5 ຈຸດສໍາຄັນຂອງການຮ່ວມມືຄື: ປຶກສາຫາລື ແລະ ເຊື່ອມຈອດທາງດ້ານນະໂຍບາຍ, ເຊື່ອມຈອດທາງດ້ານກິດຈະການ, ມີການພົວພັນດ້ານການຄ້າທີ່ສະດວກ, ມີການຮ່ວມມືດ້ານເງິນທຶນ ແລະ ມີຄວາມເຂົ້າໃຈເຊິ່ງກັນແລະກັນ.

ສປປ ລາວ ເຖິງວ່າຈະເປັນປະເທດທີ່ບໍ່ຕິດຈອດກັບທະເລ, ແຕ່ກໍເປັນປະເທດໜຶ່ງທີ່ຕັ້ງຢູ່ໃຈກາງຂອງ ແຫຼມອິນດູຈີນ ທີ່ມີພູມສັນຖານທີ່ສຳຄັນ, ມີຊັບພະຍາກອນທີ່ອຸດົມຮັ່ງມີ ແລະ ປະຊາຊົນມີສະຕິປັນຍາສູງ. ນອກ ຈາກນີ້, ຍັງມີຍຸດທະສາດອັນກວ້າງໄກ ເພື່ອຈະສ້າງໃຫ້ປະເທດຕົນ ຈາກດິນແດນ ທີບໍ່ມີຊາຍແດນຕິດກັບທະເລ ມາເປັນປະເທດທາງຜ່ານທາງບົກ, ມີເປົ້າໝາຍກໍເພື່ອໃຫ້ການພັດທະນາຂອງລາວ ເປັນບ່ອນເຊື່ອມຈອດຂອງການແລກ ປ່ຽນ ລະຫວ່າງ ປະຊາຊົນກັບປະຊາຊົນ ແລະ ການຂົນສົ່ງສິນຄ້າໃນແຫຼມອິນດູຈີນ ອັນເປັນຄວາມຝັນທີ່ສວຍງາມຂອງລາວ ແລະ ບັນດາປະເທດໃກ້ຄຽງ. ດັ່ງນັ້ນ, ການສ້າງ “ໜຶ່ງແລວໜຶ່ງເສັ້ນທາງ” ແມ່ນສອດຄ່ອງກັບຍຸດທະສາດຍາວນານ ຂອງ ສປປ ລາວ ເປັນເສັ້ນທາງຮ່ວມມືອັນໜຶ່ງທີ່ຈະສາມາດຮໍ່າຮຽນອະລິຍະທຳ, ແລກປ່ຽນເສດຖະກິດ ແລະ ສ້າງຄວາມໄວ້ເນື້ອເຊື່ອໃຈ ເຊິ່ງກັນແລະກັນ. ປະຈຸບັນສິ່ງທີ່ເຫັນເປັນຮູບເປັນຮ່າງທີ່ສຸດ ກໍແມ່ນການສ້າງທາງລົດໄຟຄວາມໄວສູງ ລາວ-ຈີນ, ຈີນ-ລາວ.

ປະເທດລາວ ມີຄວາມຍິນດີເຂົ້າຮ່ວມ ແລະ ເປັນກາລະໂອກາດອັນດີ ທີ່ຈະພ້ອມກັນລົງເຮືອລໍາດຽວ ແລະ ຖືຊະຕາກໍາອັນດຽວກັນກັບ ຈີນ ພ້ອມດ້ວຍ ບັນດາປະເທດສະມາຊິກທີ່ຢູ່ໃນແລວທາງດັ່ງກ່າວ, ຫັນເອົາຄວາມປາຖະໜາທີ່ສວຍງາມນັ້ນເປັນການກະທຳຕົວຈິງ ຊຸກຍູ້ການເຊື່ອມຈອດດ້ານຍຸດທະສາດການພັດທະນາ, ກົນໄກ ແລະ ພາກສ່ວນການຜະລິດ. ພະຍາຍາມປະຕິບັດພາລະກິດພື້ນຖານຂອງພາກພື້ນ ໃຫ້ມີຄວາມສົມບູນຂຶ້ນ, ຍົກລະດັບການອໍານວຍຄວາມສະດວກດ້ານການລົງທຶນ ແລະ ການຄ້າຂຶ້ນ, ເຮັດໃຫ້ເກີດມີຄວາມໄວ້ເນື້ອເຊື່ອໃຈກັນ ທາງດ້ານການເມືອງທີ່ໜັ້ນຄົງ, ມີການພົວພັນດ້ານເສດຖະກິດທີ່ແໜ້ນແຟ້ນ, ມີການແລກປ່ຽນ ລະຫວ່າງ ປະຊາ ຊົນໃຫ້ສາມັກຄີກວ້າງຂວາງ, ເຮັດໃຫ້ການຮ່ວມມື ລາວ-ຈີນ ໂດຍຜ່ານ “ໜຶ່ງແລວໜຶ່ງເສັ້ນທາງ” ໃຫ້ເກີດມີຜົນປະໂຫຍດສູງສຸດຮ່ວມກັນ ພ້ອມກັນສ້າງອະນາຄົດຂອງສອງປະເທດທີ່ຮຸ່ງເຮືອງເຫຼືອງເຫຼື້ອມ.

ບົດຈາກ: ໂຄງການຄົ້ນຄວ້າຮ່ວມ ລາວ-ຈີນ

ກະຊວງການຕ່າງປະເທດ, ສະຖາບັນການຕ່າງປະເທດ